onderwijsethiek.nl

Corrupt schools, corrupt universities: what can be done? Zo luidt de titel van een rapportage die in 2007 door de Unesco gepubliceerd werd. Overal ter wereld komt het voor, dat gewetenloze onderwijsinstellingen, en gewetenloze lieden daarbinnen, hun macht misbruiken ten koste van leerlingen/studenten of ten koste van de belastingbetaler. Eén hoofdstuk (p. 257 e.v.) gaat bijvoorbeeld over de belangenverstrengeling die kan optreden als onderwijsgevenden niet alleen regulier onderwijs verzorgen maar ook bij betaalde bijles betrokken zijn. Om die reden is in sommige gedragscodes uitdrukkelijk de bepaling opgenomen dat leraren de leerlingen uit hun klas geen geld in rekening mogen brengen voor ontvangen bijlessen.
Begin oktober is opnieuw een rapport verschenen, ditmaal samengesteld door Transparancy International, onder de titel Global Corruption Report: Education. Het is zeer lezenswaard, maar je moet wel een flexibel denkraam bezitten. In de inleiding wordt corruptie gedefinieerd als ‘the abuse of entrusted power for private gain’. Maar verderop in het rapport worden ook andere ongerechtigheden behandeld. Is een onderwijsbestel bijvoorbeeld corrupt als kinderen gelijke kansen worden ontzegd doordat minvermogende ouders de kosten van een bijlesinstituut niet kunnen betalen? Of als de wetgever weliswaar gratis basisonderwijs belijdt maar het heffen van vrijwillige ouderbijdragen toestaat, zodat kinderen niet met de klas mee op excursie mogen als hun ouders de bijdrage niet betalen? Is een schooldirecteur corrupt als hij aspirant-leerlingen hoger op de wachtlijst plaatst indien hun ouders een donatie in het schoolfonds storten? In zulke gevallen kan men van discriminatie, voortrekkerij en misschien van ‘corporate gain’ spreken, maar niet zonder meer van ‘private gain’.