onderwijsethiek.nl

Sinds najaar 2022 zendt het TV-kanaal BBCFirst herhalingen uit van de politieserie ‘Inspector Gently’. De 25 afleveringen van de serie (onderverdeeld in acht subseries) werden voor het eerst uitgezonden van 2007 tot 2017. Ze zijn gebaseerd op de politieromans die Alan Hunter publiceerde tussen 1955 en 1999.
De serie speelt in het Engeland van de jaren 1960, maar wat mij betreft draait de serie om één kernvraag: welke normen en waarden zijn richtinggevend voor een professionele rechercheur, een overheidsdienaar bij de politie? De integere hoofdpersoon van de oude stempel heet George Gently, een bedachtzame, zachtaardige, humane politieman (die in het Nederlands ‘George Kalmaan’ zou heten). Zijn heetgebakerde sidekick, dertig jaar jonger dan hij, is detective-sergeant John Bacchus.
Op de website van BBCFirst wordt het volgende profiel van George Gently geschetst: is allergisch voor corruptie binnen de eigen professionele beroepsgroep en stelt die aan de kaak; zal nooit knoeien met bewijsmateriaal; gaat geduldig en zorgvuldig te werk; is goudeerlijk en integer in het licht van zijn professionele taakopdracht; maar maakt soms de afweging dat hij ‘for the greater good’ moet afwijken van de formele regels; weerhoudt zich van overhaaste veronderstellingen; tracht zich te verplaatsen in de gedachten en gevoelens van de mensen met wie hij in contact komt en met wie hij omgaat; en voelt zich verantwoordelijk voor de professionele en persoonlijke ontwikkeling van zijn medewerker(s).
Na het bekijken van een aantal afleveringen moet ik de volgende aanvullingen op dat profiel maken: probeert te voorkomen dat hij in zijn beroepsmatige en persoonlijke leven schade toebrengt aan zijn medemensen; bezit (of verwerft zich waar nodig) een gedegen kennis van de maatschappelijke verhoudingen en van de verschillende leefomstandigheden en subculturen binnen de samenleving; weerhoudt zich van discriminatoire vooroordelen; heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel; weerstaat ongeduldige resultaatgerichte pressies alsook pressies van de opportunistische superieur die bestuurders en politici uit de wind probeert te houden; straalt wijsheid uit, blijft altijd beleefd en gebruikt geen geweld (maar laat Bacchus soms de kastanjes uit het vuur halen); rookt dagelijks vrij veel sigaretten (maar dat mocht nog in de jaren 1960).
Ik vraag me af: zou deze serie bruikbaar zijn als input voor discussies over professionele beroepsethiek? Ik bedoel voor trainees in allerlei beroepen waar het draait om professionele omgang met mensen: in de opleiding van zorgverleners, in patiënt- of cliëntgerichte beroepen, in de opleiding van leraren en docenten, in de opleiding van leden van de politie en de rechterlijke macht, etc. Ik zeg niet dat George Gently in alle sectoren en in alle opzichten als professioneel rolmodel kan dienen, maar hij vormt wel een uitdaging voor elke beroepsgroep: in hoeverre beantwoorden onze professionele standaarden aan zijn profiel?