Professionele dienstverleners, zoals artsen, stellen de belangen van hun patiënt of cliënt voorop. Dat is een kernelement van hun beroepscode en in sommige beroepen wordt dat zelfs met een ‘hippocratische eed of gelofte’ bezegeld. Ook leraren onderschrijven gewoonlijk dat ze het belang van de leerling centraal moeten stellen en dat ze zich tot het uiterste moeten inspannen om zijn (haar) talenten ten volle tot ontwikkeling te brengen. Van professionals wordt dus verwacht dat ze client-centered werken.
Met andere woorden: professionals mogen niet hun eigenbelang voorop stellen. Zo­lang ze eigen baas zijn is dat duidelijk, maar veelal werken ze in een groter verband. Artsen zijn veelal aan een ziekenhuis verbonden en leraren hebben een onderwijs­instelling als werkgever. Dat ontslaat hen niet van hun hippocratische eed. Ze moeten het belang van de patiënt/cliënt voorop stellen en niet het belang van het bedrijf (de maatschappelijke onderneming) waar ze hun brood verdienen. In principe mogen professionals dus noch self-centered noch bedrijfs-centered werken.
Anderzijds vereist de moderne bedrijfsvoering dat professionals (en professionele organisaties) de taken verdelen. Ze specialiseren zich in het verlenen van bepaalde diensten aan een bepaalde doelgroep van cliënten. Van professionals wordt dan verwacht dat ze hun cliënten goed bedienen in zoverre deze tot hun doelgroep behoren. Men erkent dus dat professionals doelgroep-centered mogen opereren, waardoor cliënten, als ze niet tot de doelgroep behoren, tussen wal en schip kunnen vallen.
Maar hoe zit het met onderwijsinstellingen die geheel of grotendeels uit belastinggeld betaald worden? Wordt desondanks van de betrokken onderwijsgevers verwacht dat zij zich laten leiden door de belangen van de individuele leerling, al dan niet met de restrictie dat deze tot hun doelgroep behoort? Of hebben zij tevens ethische verplichtingen tegenover hun uiteindelijke broodheer, de samenleving? In hoeverre moeten zij samenlevings-centered werken, waarbij de belangen van de samenleving voorop worden gesteld, en waarbij de belangen van hun primaire cliënten (de leerlingen) eventueel zelfs moeten wijken?
Lees verder … (PDF)