De Onderwijsraad heeft onlangs de verkenning Leraar Zijn gepubliceerd. Het gaat over de persoonlijke professionaliteit van leraren binnen de professionele ruimte die hun gegeven is. Het rapport is een vervolg op Geregelde Ruimte (2012): de bewegingsruimte waarop scholen als professionele organisaties aanspraak mogen maken om hun missie te vervullen. De centrale boodschap is dat iedere leraar zelfbewust zijn of haar eigen definitie van professionaliteit moet ontwikkelen (p.34-37). Waar sta ik voor? Wat zie ik als mijn persoonlijke missie? Wie wil ik zijn, wat is mijn persoonlijke identiteit als leraar? Door welke doelen en waarden wil ik me vooral laten leiden in mijn professionele handelen? Daarbij behoren leraren echter rekening te houden met de kaders waarbinnen ze beroepshalve functioneren: de wettelijke regels, de doelen en waarden van hun school en van hun team, en de afspraken die daarbinnen gemaakt zijn. Maar anderzijds kunnen ze, vanuit hun persoonlijke definitie van professionaliteit, ook de dialoog aangaan om de doelen, waarden en keuzes van hun school en van hun collega’s ter discussie stellen. De boodschap is dat iedere onderwijsprofessional voor de uitdaging staat de eigen professionele ruimte op een verantwoordelijke manier in te vullen en dat hij of zij daartoe ook zelfstandig oordeelsvermogen en praktische wijsheid moet ontwikkelen om professionele keuzes te maken.
Wat opvalt is dat de auteurs van dit verhaal een zeer individualistische benadering van professionaliteit kiezen: de professional staat er alleen voor en moet in principe opereren binnen de kaders die door de school en door het team gesteld zijn. Men kan stellen dat deze benadering van realisme getuigt, maar anderzijds wordt hiermee al te gemakkelijk vergoelijkt dat gestelde kaders lang niet altijd professioneel verantwoord zijn. De auteurs gaan voorbij aan een cruciaal kenmerk van professionaliteit: dat professionele beroepsbeoefenaars (zoals artsen en advocaten) niet in strijd met de gedeelde normen en waarden van hun professionele beroepsgroep mogen handelen en dat ze zich daarom het recht voorbehouden zich aan onprofessionele kaders die door hun werkgever of door de overheid gesteld zijn, te onttrekken.
Lees verder … (PDF)
Onderwijsraad over professionaliteit
/
Alle reactiemogelijkheden zijn voor dit bericht momenteel gesloten.
Eén reactie op “Onderwijsraad over professionaliteit”
schreef:
Cor Bakker breekt een lans voor de ontwikkeling van persoonlijke, normatieve professionaliteit en voor het recht van professionals om zich niet aan gestelde institutionele kaders te houden (Trouw 8/9/2013).