Bij de afschaffing van de prestatiebeurs en de invoering van het sociaal leenstelsel dreigen de belangen van de studenten te worden vergeten. Men laat zich leiden door een neoliberaal scenario waarin abstracte macro-economische overwegingen voorop staan.
De prestatiebeurs voor HBO- en WO-studenten kwam eertijds in de plaats van de kinderbijslag (en kinderaftrek) voor studerende jongeren boven de achttien jaar. Met de afschaffing van de prestatiebeurs beoogt men in de eerste plaats het overheidsbudget te ontlasten. Zodoende neemt de staatsschuld af en hoeft de overheid minder belasting te heffen. Dankzij lagere belastingen en premies, zullen werknemers lagere looneisen stellen en kunnen bedrijven en instellingen hun loonkosten drukken. Hiermee wordt uiteindelijk bereikt dat de concurrentiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven stijgt ten opzichte van het buitenland en dat er meer arbeidsplaatsen behouden blijven om de burgers aan een arbeidsinkomen te helpen.
Maar de afschaffing van de prestatiebeurs dient nog een tweede doel: om toekomstige looneisen af te remmen, tracht men te bevorderen dat het aanbod van geschoolde arbeidskrachten ruimschoots aan de vraag op de arbeidsmarkt beantwoordt. Weliswaar moeten jongeren door het wegvallen van de prestatiebeurs per saldo méér betalen om te mogen studeren, maar anderzijds worden zij daardoor gestimuleerd een opleiding te kiezen die aansluit bij de vraag op de arbeidsmarkt. Bovendien vormen de hoge studiekosten een impuls om meteen de juiste studie te kiezen en de opleiding zo snel mogelijk te doorlopen. Op die manier drukken studenten hun investeringskosten en trekken ze later optimaal profijt uit hun studie-investeringen. Door het aangaan van studieleningen worden ze er tevens van weerhouden zich na afstuderen aan de arbeidsmarkt te onttrekken.
Doch voor studenten van vlees en bloed zitten er nogal wat scherpe kantjes aan dit neoliberale scenario. Bij de uitwerking van de regeringsplannen verwachten zij antwoord op de volgende acht vragen.
Lees verder … (PDF)
8 reacties op “Afschaffing prestatiebeurs: acht vragen”
schreef:
De Vlaamse universiteiten zijn boos omdat hun docenten geen Engelstalig onderwijs mogen verzorgen tenzij ze gecertificeerd zijn op het niveau C1 van het Europese Referentiekader (De Morgen 16/10/2012). Dat is het niveau dat een bevoegde middelbareschoolleraar Engels moet beheersen. Eindexamenleerlingen VWO komen niet verder dan het daaronderliggende niveau (B2).
schreef:
De publieke discussie spitst zich momenteel toe op de vooronderstellingen van het scenario (Science Guide 17/10/2012): in hoeverre zal de instroom in bachelor- en masteropleidingen kelderen (en de voortijdige dropout toenemen) door de afschaffing van de prestatiebeurs?
schreef:
Op NRC.nl (10/10/2012) de eerste reacties van studenten op het plan om de prestatiebeurs af te schaffen.
schreef:
De Commissie Inkomstenbelasting en Toeslagen heeft deze week haar interimrapport Naar een Activerender Belastingstelsel uitgebracht. Voorgesteld wordt de scholingsaftrek (persoonsgebonden aftrek van studiekosten in box 1) af te schaffen (p.90) en het aantal kindregelingen te reduceren (p.81). Dat laatste betekent dat in box 1 ook de persoonsgebonden aftrek voor levensonderhoud van (meerderjarige) kinderen zou worden afgeschaft. Aanbevelingen over de zorgtoeslag (p.80-1) doet de commissie pas volgend jaar, in haar eindrapport.
schreef:
Een negende vraag is natuurlijk wanneer de prestatiebeurs wordt afgeschaft en welke overgangsregeling gehanteerd wordt. In de pers wordt bericht dat het nieuwe regiem uitsluitend voor nieuwe studenten geldt. Als je op 1 september 2014 aan een masteropleiding begint, ben je dan een nieuwe student? En als je omzwaait van bacheloropleiding X naar bacheloropleiding Y?
schreef:
De Volkskrant (25/10/2012) bericht dat de jongerenorganisaties van de VVD en de PvdA, vooruitlopend op het regeerakkoord van Rutte en Samsom, samen het schaduwakkoord Tijd voor Actie hebben opgesteld: een politiek wensenlijstje van jongeren. De basisbeurs en de gratis OV-kaart mag van hen verdwijnen, mits de aanvullende beurs voor kinderen van minder draagkrachtige ouders intact blijft en de restschuld van het sociaal leenstelsel na 15 jaar wordt kwijtgescholden. Verder moet er volgens de jongerenorganisaties binnen het sociaal leenstelsel een collectieve reisvoorziening voor studenten tot stand worden gebracht.
schreef:
Afschaffing basisbeurs eist nieuwe spelregels…
1. Studeerbaarheid. Van elke opleiding wordt geëist dat de normstudent het reguliere programma zonder overbelasting kan doorlopen in de wettelijke cursusduur. Ook voor het honoursprogramma van die opleiding geldt als eis dat de deelnemers het zonder ov…
schreef:
[…] om de leerlingen minimaal drie uur per week gymnastiekles te geven. Het slechte nieuws is dat de basisbeurs voor h.o.-studenten per 1/9/2014 wordt afgeschaft en dat ‘fiscale weglek’ geblokkeerd wordt. Studiekosten worden […]