Waarom krijgen ‘aparte’ kinderen in groten getale het etiket ‘speciaal’ opgeplakt? Deze vraag kwam bij mij op naar aanleiding van dat afschuwelijke verhaal van die mavo-leerling die in het speciaal onderwijs verzeild is geraakt. Zaterdagavond gaf het NCRV-programma Rondom-10 een kijkje in de keuken. De programmamakers concentreerden zich op de rugzakjes in het reguliere basisonderwijs. Ze hebben ook een enquête onder basisschoolleraren gehouden.
Een eerste reden om een rugzakje aan te vragen is dat de school aan sommige leerlingen meer aandacht en zorg wil bieden dan met de normale personeelsformatie mogelijk is. De school vraagt een leerlinggebonden zorgindicatie aan om uit het daaraan verbonden rugzakje aanvullende personele middelen te kunnen putten. Een klas van 25 à 30 leerlingen is te groot om zorgleerlingen goed op te vangen.
Een tweede motief voor het aanvragen van een zorgindicatie is dat leerkrachten en ouders behoefte hebben aan deskundig advies: hoe kunnen we dit aparte kind optimale ondersteuning bieden om zich naar vermogen te ontwikkelen? Want we gunnen kinderen optimale kansen om hogerop te komen in het onderwijsbestel. En die kansen zijn kleiner geworden sinds iedere leerling op z’n twaalfde moet doorstromen naar het voortgezet onderwijs: één op de drie leerkrachten wijt het groeiende aantal rugzakjes aan de toegenomen prestatiedruk voor basisscholieren. Door een rugzakje aan te vragen, krijgt men gratis onderzoek en advies: wat is er met deze leerling aan de hand en hoe kunnen we hem of haar het beste helpen?
Lees verder … (PDF)
6 reacties op “Apart of speciaal?”
schreef:
Over die enquête gesproken: de helft van de leerkrachten beaamt dat er zó veel kinderen met een probleemlabel in hun klas zitten dat de andere kinderen eronder lijden. Volgens de website van Rondom-10 is dat de meest nieuwswaardige bevinding uit het vragenlijstonderzoek. De redactie vergeet dat kinderen die gedrag vertonen waaronder andere kinderen lijden, vaak een probleemlabel krijgen. Ook heeft ze niet in de gaten dat de desbetreffende vraag net zo goed had kunnen luiden: ‘De andere kinderen lijden onder het feit dat er één of meer kinderen met een probleemlabel in mijn klas zitten.’ Ik weet zeker dat deze versie dezelfde antwoordpercentages zou hebben opgeleverd. Conclusie: de antwoorden op deze vraag zijn niet nieuwswaardig, want het blijft onduidelijk of het lijden veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van zorgvragende leerlingen (die problemen hebben) dan wel door de aanwezigheid van leerlingen die problemen geven. Door aan dit item zo’n prominente plaats te geven in haar schriftelijke berichtgeving suggereert de redactie ten onrechte dat dit item van eminent belang is voor de politieke discussie over de voor- en nadelen van passend onderwijs.
UPDATE: Maar de toon is gezet. Kijk bijvoorbeeld naar het artikel in het dagblad Trouw (1/5/2010) en een tegenartikel aldaar van Elma Drayer (6/5/2010).
schreef:
Ik noemde in mijn blogbericht drie factoren die de behoefte aan een zorgindicatie en aan het bijbehorende rugzakje kunnen verklaren. Eerlijkheidshalve moet ik nog een vierde factor noemen: de mogelijke behoefte van scholen en leerkrachten aan professionele ambulante begeleiding die ze krachtens de zorgindicatie kunnen verkrijgen bij het REC of bij een van de samenwerkende speciale scholen.
schreef:
Ik begon mijn blogbericht met de hoofdvraag: Waarom krijgen ‘aparte’ kinderen in groten getale het etiket ’speciaal’ opgeplakt? Maar in het blogbericht werd slechts één subvraag beantwoord: Waarom krijgen ‘aparte’ kinderen in groten getale een rugzakje aangemeten? De eerstgenoemde hoofdvraag verdient twee antwoorden:
(a) Het etiket ‘speciaal’, zoals verleend door de CvI, geeft toegang tot het speciaal onderwijs (SO, bestaande uit de clusters 1/2/3/4) en/of geeft aanspraak op een rugzakje.
(b) Het etiket ‘speciaal’, zoals verleend door de PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg binnen het regionale samenwerkingsverband Weer Samen Naar School), geeft toegang tot speciaal basisonderwijs voor zorgleerlingen. Dat zijn de SBO-scholen, die vroeger MLK- en LOM-scholen heetten.
schreef:
Demissionair onderwijsminister Rouvoet geeft een evenwichtig en informatief antwoord (15/6/2010) op evenwichtige kamervragen van de SP.
schreef:
Verstokt klokkeluider Pierre Diederen schrijft een kritisch artikel over de LWOO-indicatie in het VMBO (Trouw 5/5/2011). Lees ook de reacties.
schreef:
Patrick Koning (22/4/2013) schrijft een blogpost n.a.v. een Zembla-uitzending over etikettering van leerlingen.