Minderjarige ingezetenen van vijf jaar en ouder zijn leer- of kwalificatieplichtig, tenzij ze een havo-, vwo- of mbo2-diploma op zak hebben. Verder hebben vierjarigen recht op basisonderwijs. Deze rechten en plichten gelden ook voor asielkinderen, zodra ze geregistreerd zijn door de Vreemdelingenpolitie. Maar de scholen van de asielzoekerscentra raken overvol (DagbladvhNoorden 14/9/2015) en lang niet alle reguliere scholen zijn voldoende voorbereid op de komst van asielkinderen (PO-Raad 11/9/2015, Trouw 15/9/2015). Er zijn niet genoeg leraren en klaslokalen. De eerste 12 maanden (of langer?) zijn nieuwkomers aangewezen op scholen die speciale voorzieningen bieden om Nederlands te leren en ín te burgeren, bijvoorbeeld in schakelklassen. Ook zouden velen gebaat zijn bij onderwijs om hun moedertaal te onderhouden, al was het maar in verband met eventuele terugkeer naar hun land van herkomst.
Nog afgezien van de opvangcapaciteit in het onderwijs, is een structureel probleem dat asielkinderen ettelijke keren van school moeten wisselen. Alleenstaande asielkinderen ónder de dertien jaar worden zo snel mogelijk in een pleeggezin geplaatst, waar ze tot hun achttiende blijven, maar de overigen staan ettelijke verhuizingen te wachten:
Lees verder … (PDF)
Samsam heeft een lesbrief over vluchtelingen gemaakt, bedoeld voor de basisschool.
Voor meerderjarige asielzoekers is er dan nog het proces van inburgering.
De vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs VERUS heeft problemengeïnventariseerd waar scholen tegenaanlopen (5/10/2015). Ik herinner me ergens ook nog een ander probleem te hebben gelezen: behoefte aan een tolk bij de intake van nieuwe leerlingen om hun vorderingenniveau te bepalen.
Michael Becker-Mrotzek heeft geïnventariseerd hoe asielkinderen in Duitse scholen worden opgevangen (Die Zeit 8/10/2015).
OCW geeft een update over het onderwijs aan asielzoekers (26/10/2015).
De KPC-groep heeft een draaiboek gemaakt voor het opvangen van vluchtelingenkinderen op school. Ook de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs heeft een notitie opgesteld. En de Onderwijsinspectie rapporteerde deze week over de kwaliteit van het onderwijs voor nieuwkomers.
De minister beantwoordt Kamervragen over het recht op onderwijs voor meerderjarige asielkinderen (2/11/2015).
OCW komt met een Kamerbrief over het onderwijs aan asielzoekerskinderen (1/12/2015). De NOS (1/12/2015) bericht op gezag van een woordvoerder van de staatssecretaris dat asielzoekerskinderen pas na enkele maanden recht op onderwijs hebben. Volgens mij is de woordvoerder verkeerd ingelicht: ze zijn leerplichtig zodra ze voet op Nederlandse bodem zetten.
UPDATE I: Volgens het College voor de Rechten van de Mens (8/12/2015) geldt de leerplicht na 3×24 uur, gerekend vanaf het tijdstip van binnenkomst in Nederland.
UPDATE II: OCW bericht in antwoord op Kamervragen (19/2/2016) dat het recht op onderwijs voor asielkinderen op noodopvanglocaties binnen drie maanden gehonoreerd wordt. Volgens de Kinderombudsman (24/2/2016) staan de rechten van asielkinderen in de noodopvang ernstig onder druk.
UPDATE III: De Nederlandse overheid gaat veel lakser met de leerplicht van asielkinderen om dan haar Vlaamse collega’s, zo kunnen we uit Het Laatste Nieuws (30/8/2016) opmaken.
De Algemene Vereniging Schoolleiders heeft een publicatie uitgebracht over het onderwijs aan kinderen van vluchtelingen (8/2/2016).
De Kinderombudsman rapporteert over asielkinderen in de noodopvang (24/2/2016).
De PO-raad (20/4/2016) vraagt meer geld voor taalklassen t.b.v. asielkinderen.