Op 22 september heeft de minister het wetsvoorstel ingediend waarmee de basisbeurs voor universitaire en hbo-studenten met ingang van het volgende studiejaar wordt afgeschaft. Zittende studenten houden echter hun recht op een basisbeurs, zelfs als ze omzwaaien naar een andere opleiding.
Kan de minister zware studentenprotesten verwachten? Ja, maar zij heeft twee afleidingsmanoeuvres in het wetsvoorstel ingebouwd. In de eerste plaats kondigt zij aan dat zittende universitaire studenten hun basisbeurs kwijtraken als zij overstappen van de driejarige bachelor- naar de één- of tweejarige masteropleiding. De Raad van State vindt dat onredelijk. Waarom houdt zij voorlopig voet bij stuk? Zij hoopt vermoedelijk dat de studenten dáártegen te hoop lopen, waarna zij een ruimhartige concessie aan de alerte oppositie kan doen. Resultaat: opgetogenheid alom! In de tweede plaats laat zij nog even in het midden of er iets te doen valt aan de studiekosten voor twee- en driejarige masteropleidingen. Op die manier kan zij de goegemeente tijdens de behandeling van haar wetsvoorstel met een tweede ruimhartige geste verblijden. Maar met deze twee manoeuvres wordt de aandacht afgeleid van fundamentele vragen en knelpunten (zie ook hier en hier).
KNELPUNT I: Kinderen van minvermogende ouders worden ernstig gedupeerd. Weliswaar wordt hun ‘aanvullende’ beurs enigszins verhoogd, maar door het wegvallen van de basisbeurs (en het jaarlijks stijgende collegegeld) gaan ze er per saldo fors op achteruit.
KNELPUNT II: Er worden geen voorzieningen getroffen voor studenten die hun studie willen bekostigen door betaalde werkzaamheden naast hun studie. (a) Sinds enige jaren krijgen deeltijdstudenten in principe geen korting op het jaarlijkse collegegeld, ook al volgen ze jaarlijks slechts een deel van het voltijdse programma. (b) Er worden geen waarborgen geschapen dat iedere student desgewenst een (betaalbare) deeltijdopleiding kan volgen, terwijl de vraag naar deeltijdonderwijs juist zal groeien ten gevolge van het wegvallen van de basisbeurs. (c) Evenmin worden er maatregelen genomen gericht op tempodifferentiatie binnen de reguliere opleidingen, zodat werkstudenten (waaronder student-ondernemers en betaalde student-assistenten) hun opleiding in een aangepast tempo kunnen doorlopen.
Basisbeurs exit: met twee afleidingsmanoeuvres
/
Alle reactiemogelijkheden zijn voor dit bericht momenteel gesloten.
9 reacties op “Basisbeurs exit: met twee afleidingsmanoeuvres”
schreef:
Die tempodifferentiatie (zie c) is trouwens ook in het belang van andere categorieën potentieel geschikte studenten, zoals topsporters, studerende ouders, studerende mantelzorgers, studenten die zelf te kampen hebben met ziekte of handicap, studenten met een lager beginniveau (waaronder herintreders), en studenten die extra vakken willen volgen.
Over bijzondere categorieën studenten gesproken: het siert de minister dat in het wetsvoorstel voorzien wordt in algehele afschaffing van het verhoogde instellingscollegegeld voor studenten die een pre-master schakelprogramma volgen.
schreef:
Het Tilburgse universiteitsmagazine Univers (23/9/2014) bericht over de uitkomsten van de Studentenmonitor 2014. Alle rek is er uit, binnen het tijdsbudget van de student: evenals vorig jaar gaat 41% van de ondervraagde voltijdstudenten naar eigen zeggen onder een hoge of zeer hoge studiedruk gebukt, terwijl slechts 10% hun studiedruk als laag of zeer laag ervaart.
De hoge studiedruk is niet alleen het gevolg van een hoge individuele studielast. Volgens 55% van de ondervraagde voltijdstudenten blijft deze namelijk onder de wettelijke norm van 60×28=1680 uur per programmajaar, terwijl slechts 17% boven die norm uitkomt. De studiedruk ontstaat veeleer doordat ze niet in de gelegenheid worden gesteld hun benodigde studie-uren evenwichtig over het studiejaar te spreiden en deze zo nodig ook over méér dan één studiejaar uit te smeren. Volgens een geïnterviewde Tilburgse studentendecaan is de ervaren studiedruk met name zo hoog doordat het aangeboden programma geen studievertraging toelaat. Het programma is studeerbaar voor studenten die het officiele tempo kunnen bijbenen. Studenten worden overbelast als ze de daartoe benodigde tijd niet beschikbaar hebben. En eenmaal vertraagd, worden ze tevens met gedwongen onderbelasting en leegloop geconfronteerd.
schreef:
De minister bericht in een Kamerbrief (30/9/2014) dat zij een verkenning heeft laten uitvoeren door de Stichting Economisch Onderzoek, maar dat de uitkomsten haar geen aanleiding hebben gegeven de financiële gevolgen van het wegvallen van de basisbeurs te verzachten voor deelnemers aan twee- en driejarige masteropleidingen, zelfs niet als het gaat om opleidingen t.b.v. tekortsectoren. Nou maar afwachten of zij zich de komende maanden nog tot concessies bereid toont.
schreef:
In vergelijking met de andere landen van continentaal Europa moeten we het Nederlandse collegegeld als KNELPUNT III opvoeren. Bij onze Oosterburen is het collegegeld inmiddels in alle Bundesländer afgeschaft, afgezien van de Semesterbeitrag (50 à 300 euro per semester) en eventueel ook nog een langstudeerboete.
UPDATE: Ziehier een overzicht van Erasmus Magazine (2014).
schreef:
Op 8 oktober hield de vaste kamercommissie OCW een hoorzitting over de afschaffing van de basisbeurs. Gezien het feit dat de studieschulden daardoor zullen toenemen, verlangt het landelijke Bureau Kredietregistratie (BKR) namens de commerciële kredietverstrekkers dat de rijksoverheid wettelijk verplicht wordt de door haar verstrekte studieleningen van studenten en oud-studenten desgevraagd aan te melden (Science Guide 9/10/2014). Het NIBUD sluit zich daarbij aan. Die studieschulden kunnen namelijk aardig in de papieren lopen, zeker als beide leden van een huishouden een forse studielening zijn aangegaan.
schreef:
De landelijke studentenorganisatie ISO heeft een knelpuntennotitie (7/10/2014) uitgebracht: door de afschaffing van de basisbeurs stijgt de prijs die studenten voor hun studie moeten betalen, maar dat is onaanvaardbaar zolang de rechtspositie van studenten (waaronder vertraagde studenten) niet is verbeterd, zodat ze voldoende waar voor hun geld krijgen. En in maart publiceerde de andere studentenorganisatie, LSVb, haar rapport Het nieuwe leren is flexstuderen.
schreef:
De Kamerstukken betreffende het wetsontwerp worden chronologisch opgenomen in het dossier 34035. Onlangs is de Nota n.a.v. het (commissie-)Verslag toegevoegd.
schreef:
Op 31 oktober hebben de ministers van Onderwijs en Sociale Zaken & Werkgelegenheid de Kamerbrief Leven lang Leren uitgebracht. De Kamerbrief gaat vooral over maatregelen ter bevordering van op- en bijscholing van werkenden, maar strekt zich ook meer in het algemeen uit tot (flexibilisering en dualisering van) deeltijdopleidingen in het hoger onderwijs (pp. 6, 10), verzelfstandiging van de educatieve minor (p.8), en nieuwe taken van de Open Universiteit met betrekking tot pre-masteropleidingen en het wegwerken van deficiënties (p.10). Er zal worden geëxperimenteerd met een nieuw bekostigingssysteem van deeltijdtrajecten in de tekortsectoren Zorg, Welzijn en Techniek, op basis van vraagfinanciering (d.m.v. vouchers) en liberalisering van de collegegeldheffing (p.7). De Kamerbrief focust niet op de eventuele flexibilisering van initiële (voltijdse, duale of deeltijdse) H.O.-opleidingen; dat onderwerp kan in de nieuwe Strategische Agenda H.O. (medio 2015) aan de orde komen (p.4).
schreef:
[…] afschaffing van de basisbeurs voor studenten in het hoger onderwijs wordt in plenaire zitting door de Tweede Kamer behandeld op […]