Een doelgerichte docent neemt studietoetsen af om te beoordelen in hoeverre studenten de beoogde kennis en vaardigheden beheersen. Daarbij geldt als professionele eis dat spiekgedrag wordt tegengegaan. Wat kunnen wij doen om bij studenten de Neiging Tot Spieken (NTS) te beteugelen of, omgekeerd, hun Neiging tot Fair Play (NFP) op peil te houden? Om die vraag te beantwoorden, moeten we erachter komen hoe studenten hun toetssituatie beleven. Ze zullen bijvoorbeeld minder gaan spieken naarmate zij de pakkans groter achten. Maar welke andere factoren zijn er in het spel? Hier worden tien factoren opgesomd, die paarsgewijze geordend zijn. Sorry, ze zijn nogal abstract geformuleerd.
1. NFP = {mijn pakrisico} x {mijn kosten indien gepakt}. Docenten kunnen mijn NFP vergroten door mijn pakkans te vergroten en/of door de nadelen te vergroten die ik oploop als ik gepakt word.
2. NTS = {mijn faalrisico} x {mijn kosten indien gefaald}. Docenten kunnen mijn NFP vergroten door de nadelen te verkleinen die ik oploop als ik faal in het leveren van de door mij beoogde toetsprestatie en/of door het risico te reduceren dat ik daarin faal.
3. NFP = {haalbaar studiecontract?} x {handelt docent conform studiecontract?}. Docenten kunnen mijn NFP vergroten door met mij een studiecontract aan te gaan waarmee ik de toets doelmatig en zonder over- of onderbelasting kan voorbereiden en afleggen, en door aan hun eigen contractuele verplichtingen te voldoen.
4. NFP = {potentiële toetsvaliditeit} x {door mij gewenste toetsvaliditeit}. Docenten kunnen mijn NFP vergroten door mij te sterken in mijn vertrouwen dat de toetsuitslag van niet-spiekers weergeeft in hoeverre zij het beoogde beheersingsniveau bereikt hebben, en door mij te sterken in mijn oprechte wens een toetsuitslag te genereren die weergeeft in hoeverre ik het beoogde beheersingsniveau bereikt heb.
5. NFP = {anti-spiekbeleid} x {beloningsbeleid}. Docenten kunnen mijn NFP vergroten door te garanderen dat ik als niet-spieker geen schaarse beloningen misloop. Zij dienen te voorkomen dat er teveel gespiekt wordt en dat studenten door hun spiekgedrag, ten nadele van niet-spiekers, hun kans op schaarse beloningen verhogen (bv. bij relatieve bepaling van de zak/slaagcesuur).
4 reacties op “Bestrijding van spiekgedrag”
schreef:
De bovenstaande tien factoren zijn geënt op een gedragsmodel van de amorele Homo Economicus. Het draait om de gepercipieerde kosten en baten van gedragsalternatieven. Moreel getinte factoren zijn weggelaten, zoals die van de christelijke docent Tom McMullen. Hij tracht de gewetensfunctie van studenten te versterken door aan het begin van de toets een bonusvraag op te nemen: noem één van de bijbelse Tien Geboden.
schreef:
De hypothesen vervat in het factorenpaar nummer 3 lijken me plausibel, maar de achterliggende redeneringen zouden verduidelijkt moeten worden. Bijvoorbeeld:
(a) Ik ben bereid mijn ‘recht op spieken’ in te leveren in ruil voor de (contractuele) toezegging van docenten optimale voorwaarden te zullen scheppen om mij te doen slagen.
(b) Zolang docenten zich niet aan (mijn interpretatie van) de spelregels van fair play houden, voel ik me gerechtigd ook van mijn kant inbreuk te maken op die spelregels.
(c) Zolang docenten amoreel handelen en weigeren zich te committeren aan spelregels (welke dan ook), voel ik me gerechtigd ook van mijn kant amoreel te handelen en alle middelen (welke dan ook) in te zetten om te slagen.
(d) De grondslag van NFP is wederzijds vertrouwen. Zolang docenten er bij voorbaat van uitgaan dat ik niet te vertrouwen ben, is het een holle frase dat ik hun vertrouwen niet mag beschamen.
schreef:
Misschien kunnen we nog een zesde item aan het rijtje toevoegen. Voor sommige leerlingen/studenten kan spiekgedrag een aantrekkelijk spel tussen kat en muis vormen. Het primaire doel van het spel is de kat te slim af te zijn. Geslaagde spiekpogingen kunnen het gevoel van eigenwaarde en het aanzien bij de achterban vergroten. Ze gelden als bewijs van kloekmoedigheid en intelligentie. Ze geven een kick die gevoelens van verveling en machteloosheid verdrijft.
schreef:
De Universiteit van Amsterdam wil een Honor Code invoeren om frauduleus gedrag van studenten tegen te gaan (Science Guide 30/1/2015). Het zou haar sieren als ze tegelijkertijd een ethische code voor de bedrijfsvoering op onderwijsgebied zou opstellen.