onderwijsethiek.nl

Mogen andersdenkende leerlingen zich onttrekken aan christelijke vieringen op school en mogen andersdenkende ouders hun jonge kinderen in zo’n geval thuishouden? Dat was de vraag die ik in mijn vorige blogbericht opwierp. Volgens mij moet dat inderdaad worden toegestaan, althans indien leerlingen in het kader van zo’n viering gedwongen worden door woord of gezang geloofsopvattingen te onderschrijven waar ze niet achterstaan. In dat geval kunnen andersdenkenden noch door de school noch door de leerplichtambtenaar verplicht worden aan zo’n viering deel te nemen (tenzij bij voorbaat contractueel is vastgelegd dat ze de christelijke grondslag van de school onderschrijven). Uitgangspunt is dat men geen inbreuk mag maken op hun vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst.
Maar er zit een adder onder het gras. Het is niet ongewoon dat een bijzondere school op confessionele grondslag kinderen van andersdenkenden toelaat op voorwaarde dat ze haar grondslag (niet onderschrijven doch) respecteren. Met de term ‘respecteren’ kun je echter nog alle kanten op. Mag de school in dat verband eisen dat andersdenkende leerlingen tijdens christelijke vieringen door woord en gezang uitdrukking geven aan haar geloofsopvattingen, ook al worden deze door henzelf niet onderschreven? In dat geval maakt men eveneens inbreuk op hun vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. Ze worden immers gedwongen opvattingen te verwoorden waar ze niet achter staan. Hun moet dan worden toegestaan er het zwijgen toe te doen. En als dat niet mag, kan niemand hun kwalijk nemen dat ze zich aan de viering onttrekken. De schoolregels en de leerplicht moeten dan wijken voor de internationale mensenrechtenverdragen.