onderwijsethiek.nl

Zondag 13 april schoot een rechts-radicale activist in Kansas City drie willekeurige mensen dood, die hij kennelijk voor joden aanzag. Naderhand werd bekend dat die zelfde man twee jaar geleden was uitgenodigd op een werkcollege van de University of Missouri om zijn extremistische opvattingen toe te lichten (Chronicle H.E. 15/4/2014). De docent had deze vorm van ervaringsleren ingezet om zijn studenten rechtstreeks met de verfoei­lijke ideeën van White Supremacy te confronteren. De studenten vonden dat inderdaad een leerzame ervaring. Je kunt erover lezen, maar dit vergeet je nooit meer, als je, in de intimiteit van een werkcollegezaaltje, iemand van vlees en bloed met volle overtuiging dat soort abjecte opvattingen hoort uitkramen.
Maar er zitten ook bedenkelijke kanten aan deze didactische keuze. Ten eerste krijgt de extremist op die manier een onverdacht podium om zijn opvattingen aan een aandachtig publiek uit te dragen. In hoeverre wordt zijn radicale gezindheid daardoor aan­gewakkerd? Op het forum van het geestverwante Vanguard News Network rapporteerde de man naderhand opgetogen dat dit academische avontuur zijn zelfvertrouwen versterkt had. In de tweede plaats bestaat het risico dat sommige werkcollege­deelnemers (met name studenten uit minderheidsgroepen) leed wordt berokkend door des mans racistische schimpscheuten. En in de derde plaats is er ook nog het risico dat de rechts-radicale propagandist bij één of meer studenten een gevoelige snaar raakt waardoor ze positiever komen te staan tegenover het verfoeilijke gedachtengoed.
Bij hun didactische keuze voor ervaringsleren moeten docenten dus drie ethische grenzen in het oog houden: het risico dat de aangeboden ervaringen ongewenste leereffecten hebben (3), het risico dat studenten schade oplopen in de aangeboden leer­omgeving (2) en het risico op ongewenste gevolgschade voor derden (1).