Een jaar of tien geleden was Donna Noble een onverschrokken personage in een populaire BBC-sciencefictionserie, als metgezel van de tijdreiziger Doctor Who. Maar onlangs koos een Nederlandse hbo-docent dit strijdbare pseudoniem om een noodkreet te publiceren op het discussieforum Fok (3/10/2019). Zij poneert vier stellingen:
1. De laatste jaren is de kwaliteit van de onderwijsdienstverlening die aan hbo-studenten geboden wordt, hollend achteruit gegaan, althans in sommige hbo-instellingen.
2. Aan de docenten worden de bezuinigingen en verschralingen gewoonlijk verkocht als dynamische onderwijsinnovaties. En de professionele vakdocenten die daartegen in verzet komen, worden dus door het management weggezet als een reactionair blok aan het been. Ze lopen een fors risico dat hun arbeidscontract niet verlengd wordt.
3. In hun strijd om onderwijskwaliteit te behouden of te herstellen, hebben de goedwillende docenten de steun van studenten nodig. Serieuze kwaliteitsbeheersing vereist kritische studenten en mondige studentenvertegenwoordigers in de opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen.
4. Maar de studenten gedragen zich tegenwoordig als makke schapen. Aan onderwijsevaluaties doen ze niet mee, ze willen hun tijd niet aan opleidingscommissies of dergelijke verdoen, en hun actiebereidheid is nul komma nul. Waar ligt dat aan? “Bij eerstejaars kan ik me voorstellen dat het allemaal nieuw is, en dat ze niet beter weten. Het is logisch dat je denkt ‘het zal wel zo horen’. Maar ook van ouderejaars zie ik geen of weinig verzet. Ik heb ze er wel eens naar gevraagd en kreeg dan antwoorden als ‘ik ben bang dat ik dat weer op mijn brood krijg’ of ‘ze doen toch niks met onze kritiek’.” Ten einde raad richt Donna zich nu tot de actieve discussianten in de forumsectie ‘School & Studie’ van het Fok: hoe komt het volgens jullie dat de hbo-studenten zomaar lijken te accepteren dat het hbo “serieus [wordt] uitgekleed”? Waarom pikken hbo-studenten dat? “Is dat angst? [Is het dat ze] niet op de hoogte zijn dat het anders kan? [Vinden ze het wel best zolang ze] lekker makkelijk studiepunten [kunnen] scoren? Denken [ze] ‘het zal mijn tijd wel duren’? [Is het] gebrek aan geloof dat je iets kunt bereiken?”
Eén reactie op “De noodkreet van Donna Noble”
schreef:
a) Zou Donna’s probleem iets te maken hebben met het feit dat het ministerie in eendrachtige samenwerking met de instellingen erin geslaagd is, in het afgelopen decennium, de studenten tot een maximaal studietempo op te zwepen en studievertraging met allerlei regels af te straffen? Studenten hebben geen tijd meer om zich met studieaangelegenheden bezig te houden die niet rechtstreeks bijdragen aan de eigen studievoortgang (het behalen van de vereiste 60 studiepunten per jaar).
b) Bovendien kost studievertraging geld en sinds het wegvallen van de basisbeurs kost ’t zelfs véél geld. Dat leidt tot verhoging van de studieschuld, die je hele leven als een baksteen om je nek blijft hangen. Het zou fijn zijn als je ouders financieel zouden bijspringen, maar tegelijk met de afschaffing van de basisbeurs (de voormalige kinderbijslag!) heeft de wetgever alle fiscale faciliteiten voor ouders met studerende kinderen afgeschaft.
c) De enige manier om hoge studieschuld te vermijden is: tijdens de studie een betaald baantje nemen, maar dat vergroot je tijdnood. Je houdt dan immers wekelijks en jaarlijks minder tijd over om je studiepunten te halen.
d) Misschien is het nog het overwegen waard een jaartje tegen betaling mee te draaien in de medezeggenschapsorganen van de onderwijsinstelling. Daarmee krijg je tevens coulance bij de toepassing van de regels waarmee de faculteit studievertraging tracht te bestrijden. Maar de studentenvertegenwoordigers staan dan wel voor een dilemma: wil ik de studentenbelangen vertegenwoordigen of wil ik (als een soort stagiair) in de bestuurlijke keuken kijken en met een bestuurlijke bril de instellingsbelangen vooropstellen?