Onder normale omstandigheden mag niemand dwangarbeid of verplichte arbeid worden opgelegd, behalve als dat deel uitmaakt van normale burgerplichten. Dat staat in het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens. Vroeger was dat anders. In feodale tijden moesten mensen onbetaalde diensten aan hun heer of landsheer leveren: de zogenaamde herendiensten. En in de koloniale tijd moesten de inlandse mannen eveneens onbetaalde corvees voor het Nederlandsch-Indische gouvernement verrichten. Die tijd is voorbij, doch er zijn uitzonderingen. Leerlingen en studenten moeten verplicht stage lopen, ook al staat daar geen financiĆ«le vergoeding tegenover. Dat valt goed te verdedigen mits de stages voldoende bijdragen aan het bereiken van de opleidingsdoelen. Maar de verplichte ‘maatschappelijke stages’ in het vrijwilligerswerk, het speeltje van het CDA, neigen tot een vorm van sociale dienstplicht die tot ernstige uitwassen kan leiden. En binnen het hoger onderwijs bestaan nog schrijnender voorbeelden, ook al worden ze dan gehonoreerd met studiepunten. Begin dit jaar berichtte ik over een hbo-opleiding die het nogal bont maakt. Ook de wo-opleiding Psychologie heeft op dit punt een lange traditie: jongerejaars studenten moeten proefpersoonuren vervullen, variĆ«rend van 10 ppu (UU) tot 40 ppu (UvA, inclusief 15 ppu ‘Testweek’).
Lees verder … (PDF)
6 reacties op “De proefpersoonuren in het WO”
schreef:
Het is bekend dat proefdieren beter beschermd worden door regelgeving dan studenten … :)
schreef:
Maar men zou natuurlijk kunnen volhouden dat het draaien van proefpersoonuren tot de normale burgerplichten van de leden van een professionele ‘learning community’ behoort. In dat geval zouden studenten mogen verwachten dat die burgerplichten ook voor afgestudeerde professionals gelden. Bestaan er ethische beroepscodes waarin dat is vastgelegd? Bijvoorbeeld de ethische verplichting voor psychologische onderzoekers om als proefpersoon deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek van hun collega’s?
schreef:
Nee dat is vast niet vastgelegd. Je mag (moet) verder ook kritisch nadenken over wat het betekent voor je onderzoek als je alleen maar resultaten verzameld onder je eigen (studenten)populatie. Zelf doe ik wel aan vrijwel elk (serieus) onderzoek mee sinds ik afgestudeerd ben en weet hoe lastig het is om respondenten te krijgen….
schreef:
Vincent Bongers (Mare 31/3/2011) bericht over een andere vorm van mogelijke uitbuiting van studenten: ze worden overmatig ingezet als dataverzamelaar/enquêteur, zonder dat ze betrokken worden bij de andere fasen van het desbetreffende onderzoeksproject van de docent-onderzoeker.
schreef:
Student Loek Z. bericht over een andere variant van de proefpersoonuren, die bij twee onderwijseenheden van de opleiding Bedrijfskunde van de Radbouduniversiteit Nijmegen wordt toegepast (Vox 30/6/2011). Studenten die als proefpersoon aan een experimenteel onderzoek deelnemen, worden beloond met een bonus op hun tentamencijfer. Medewerking aan het onderzoek wordt dus niet rechtstreeks met studiepunten beloond, maar leidt tot een grotere kans van slagen (d.w.z. een grotere kans op het verwerven van studiepunten) in de desbetreffende onderwijseenheid. Met andere woorden: de tentaminatoren verzaken hun professionele plicht om de tentamenprestatie van iedere deelnemer zonder aanzien des persoons te beoordelen. Bij gelijke tentamenprestaties worden de onderzoeksdeelnemers voorgetrokken. Zij krijgen een hoger cijfer dan de tentamendeelnemers die hun vrije tijd aan iets anders hebben besteed.
schreef:
[…] Corveediensten op school, Binnenschoolse maatschappelijke stages, Herendiensten in het HBO, Proefpersoonuren in het WO, Arbeidsbeloning in […]