Binnen Nederlandse universiteiten en hogescholen zijn sinds oktober 2023 demonstraties georganiseerd naar aanleiding van de Israƫlische militaire interventie in Gaza. Daarop hebben de Vereniging Universiteiten van Nederland (UNL) en de Vereniging van Hogescholen (VH) op 14 mei 2024 een gezamenlijke Richtlijn Protesten gepubliceerd. Ze hebben elf uitgangspunten geformuleerd voor het beleid dat zij menen te moeten voeren jegens studenten, personeelsleden en bezoekers die op de terreinen en/of in de gebouwen van hun onderwijsinstelling gebruik maken van hun grondwettelijke recht tot vergadering en betoging (de zgn. demonstratievrijheid ex artikel 9 GW). Het komt erop neer dat de instellingen onder strikte voorwaarden bereid zijn een vreedzame betoging op hun terreinen te gedogen.
Een maand later (13 juni 2024) publiceerden de docenten en onderzoekers van De Jonge Akademie (DJA/knaw) een kritische reactie op deze richtlijn. Gezien de maatschappelijke rol van de universiteit, niet alleen productie en overdracht van wetenschappelijke kennis maar ook ontwikkeling en uitwisseling van maatschappelijke ideeƫn, mag men volgens DJA van de universiteit verwachten: (1.) dat zij het recht tot het organiseren van een betoging binnen haar eigen territorium beschermt en verdedigt en dat zij (2.) de uitoefening van dat recht ook actief faciliteert en ondersteunt. Die heilige plicht gaat dus veel verder dan gedogen-tegen-wil-en-dank. In de navolgende twee paragrafen tracht ik dat DJA-standpunt iets verder uit te werken.
Lees verder … (PDF)