onderwijsethiek.nl

Henry Barthes is leraar Engels. Hij werkt als invalkracht op middelbare scholen in New-Yorkse achterstandswijken. Hij heeft hart voor zijn vak en hij heeft hart voor zijn leerlingen. Of in elk geval heeft hij begrip voor het getraumatiseerde gedrag van deze probleemjongeren. Zijn pedagogische motto is: ik accepteer je zoals je bent, maar je moet proberen eigen keuzes te maken in je leven, hoe moeilijk dat ook is. Want zelf is hij in zijn leven ook getraumatiseerd geraakt (vader weggelopen, moeder zelfmoord gepleegd). Ten gevolge van zijn bindingsangst probeert hij gepaste afstand tot zijn leerlingen en collega’s te bewaren. De functie van tijdelijke invalkracht is hem dus op het lijf geschreven. Maar anderzijds gaat hij voortdurend gebukt onder het pijnlijke besef dat zijn leerlingen (en zijn collega’s) in de eerste plaats persoonlijke liefde en aandacht nodig hebben om het hoofd boven water te houden. Hij voelt zich echter niet in staat in het diepe te springen en zichzelf te geven.
Deze heftige vertelling van regisseur Tony Kaye lijkt eigenlijk een beetje op de film Teorema. Die parabel van Pasolini (1968) ging eveneens over een vreemdeling. Het was een goddelijke jongeman (inderdaad in het wit gekleed) die zijn tijdelijke thuisbasis koos bij een comfortabel vastgeroest burgerlijk gezin. Hij gaf zichzelf aan ieder van de gezinsleden, deelde het bed met hen en wees hun op die manier de weg naar hun levensbestemming.
Terug naar Tony Kaye. Zijn vreemdeling is een kwetsbare aardse kluizenaar (in donker confectiepak en met stropdas) die tijdelijk geparachuteerd wordt in een uitzichtloze schoolsituatie. De leraren vechten tegen de bierkaai en proberen er het beste van te maken. De ogen van de leerlingen worden echter geopend door het respectvolle en empatische optreden van deze invalkracht. Aan het eind van de film neemt hij afscheid. De kijker blijft in hoop en vrees achter: heeft het iets uitgehaald? Of kan het pas wat worden als mensen in het diepe springen en een langduriger relatie met probleem­jongeren aangaan?
Waar draait deze film?