Hoe kom je tot een gefundeerde studiekeuze? In de tijd van ‘scientific management and decision-making’ gaven studie- en beroepskeuzepsychologen als antwoord: je moet een match vinden tussen interne en externe informatie. Je hebt interne informatie nodig over wat je wilt en kunt, en die moet je relateren aan externe informatie over opleidingen en beroepen. Maar misschien bedoelden ze vooral: om jou goed te kunnen adviseren over je studiekeuze, moeten wij onderzoeken welke opleidingen en beroepen bij jou passen. Daartoe hebben we testresultaten nodig over wat je wilt en kunt. Dat resulteert in een individueel scoreprofiel. Vervolgens zullen we je inlichten over de opleidingen en beroepen die optimaal bij jouw profiel aansluiten.
In opdracht van de jongerenorganisaties LAKS en JOB heeft de Stichting Alexander onderzocht hoe VMBO-scholieren de studie- en beroepskeuzebegeleiding ervaren. De aangeboden studie- en beroepenvoorlichting, de beroepsvoorkeurentests en de procesgerichte werkboeken hebben volgens hen slechts beperkte waarde. Ze zien meer in meeloopdagen en stages om opleidingen en beroepen aan den lijve te kunnen ervaren. Ook wordt aanbevolen dat schooldecanen (verspreiders van externe informatie) en mentoren (beheerders van interne informatie) beter met elkaar samenwerken om de leerlingen in hun oriëntatie- en keuzeprocessen te ondersteunen.
Dat zijn zinvolle denkrichtingen, maar het onderzoeksrapport blijft toch enigszins bloedeloos. Het blijft steken in het denkkader van ‘scientific decision-making’, alsof loopbaankeuzes vergelijkbaar zijn met het overzichtelijke probleem van een bedrijfsdirecteur die tussen investering A en investering B moet kiezen. Het blijft bloedeloos omdat existentiële aspecten buiten beschouwing worden gelaten: wat wil ik met mijn leven, hoe wil ik de eerstvolgende fasen van mijn levensloopbaan inrichten? Wilfred Rubens schreef onlangs enthousiast over een literatuurstudie van het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) die studieloopbaanbegeleiding in haar existentiële context tracht te plaatsen.
Downloads: ‘Kiezen moet je (stimu)leren’ (St. Alexander); Leren kiezen / kiezen leren (ECBO).