Van een school mag worden verwacht dat zij alle leerlingen gelijke kansen biedt om de onderwijsdoelen te bereiken. Zo zal zij haar uiterste best doen om te voorkomen dat ze ten gevolge van armoedige thuisomstandigheden niet tot optimale leerprestaties kunnen komen. In dat verband zal zij hen ook trachten te beschermen tegen pesterij, discriminatie of uitsluiting door medeleerlingen. Het is al erg genoeg dat ze zich zelf ongemakkelijk voelen doordat ze minder mooie kleren en spullen hebben, en doordat hun ouders geen geld hebben om hen te verwennen. Dat hoeft hun niet nog een keer door hun medeleerlingen te worden ingepeperd.
Maar leerkrachten zijn zich er te weinig van bewust dat zij misschien ook zelf het slechte voorbeeld geven. Kinderen die in armoede leven kunnen ook door toedoen van de school en van de onderwijsgevenden hun gevoel van eigenwaarde verliezen. Extreme voorbeelden zijn die openbare basisschool die kinderen de toegang tot de kerstviering ontzegde omdat hun ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet hadden betaald; of die door het rijk bekostigde rijkeluisbasisschool die weliswaar arme kinderen toeliet, maar die hun de toegang tot de tto-lessen van de native speaker ontzegde: als hun ouders niet betaalden, moesten zij genoegen nemen met het tweederangs onderwijs van de groepsleerkracht.
In Noord-Oost Engeland is men met een bewustwordingsproject gestart tegen de ‘kleine’ stigmatisering van kinderen die thuis onder de armoedegrens leven. Basisscholen kunnen een audit aanvragen om te onderzoeken of hun schoolklimaat ‘povertyproof’ is: zorgen we er voldoende voor dat arme kinderen zich geaccepteerd voelen en dat ze hun gevoel van eigenwaarde niet verliezen. Een mogelijke uitkomst is bijvoorbeeld: wees voorzichtig met het kringgesprek op maandagochtend en met name met vragen in de trant van ‘hoe is jullie weekend geweest’. Want daarmee geef je kinderen uit hogere milieus ruim baan om hun weelde ten toon te spreiden terwijl lower-class kinderen dan beschaamd met de mond vol tanden staan.
Bron: The Guardian (14/5/2018), website Poverty Proofing, Evaluatierapport (2016)
Zie ook: Kinderombudsman (2017), Sociaal en Cultureel Planbureau (2017)
2 reacties op “Een inclusief armoedebeleid op school”
schreef:
En HIER een Vlaamse website over armoedebeleid op school.
schreef:
De ministeries van Onderwijs en Sociale Zaken hebben een brochure ‘Omgaan met armoede op scholen’ uitgebracht (12/6/2019). Verder publiceerde minister Slob een Kamerbrief met reactie op een onderzoek waaruit blijkt dat basisscholieren in achterstandswijken zwaar op achterstand staan (14/6/2019a), alsmede een antwoord op Kamervragen over hetzelfde onderwerp (14/6/2019b).