De modale uitwonende student in het hoger onderwijs consumeert ruim 12.000 euro per jaar. Dat is het maximale leenbedrag dat de IB-groep uitkeert, inclusief 1.620 euro collegegeldkrediet en een OV-kaart ter waarde van 960 euro. Onder bepaalde voorwaarden wordt van dat leenbedrag maximaal 7.020 euro kwijtgescholden: €960 OV-studentenkaart, €2.860 aanvullende beurs (i.v.m. minvermogende ouders) en €3.200 basisbeurs. Maar die kwijtschelding geldt lang niet voor iedere student. Wie pech heeft, moet alles terugbetalen, vermeerderd met 2,4% rente op rente. En in de verkie­zingsprogramma’s tekent zich een meerderheid voor uitbreiding van het sociaal leenstelsel af: de basisbeurs wordt vervangen door een lening die niet wordt kwijt­gescholden.
Het sociaal leenstelsel wordt, evenals een hoog collegegeld, verdedigd met het profijtbeginsel. Studenten hebben profijt van diploma’s, want daarmee kunnen ze goedbetaalde banen verwerven. Daarom vindt men het redelijk dat ze een forse eigen bijdrage betalen. Een tweede argument voor zo’n eigen bijdrage berust op het doelmatigheidsbeginsel: naarmate men langer of ondoelmatiger van de schaarse, kostbare overheidsmiddelen gebruik maakt, moet men een hogere eigen bijdrage betalen. Wie een jaar studievertraging oploopt, moet daarvoor boeten met een extra jaar collegegeld en een hogere studieschuld. En wie geen diploma haalt, verspeelt het betaalde collegegeld en moet behalve de leningen ook de ontvangen beurs en de waarde van de OV-kaart terugbetalen. Vormen het profijt- en het doelmatigheids­beginsel een gezonde basis voor een sociaal leenstelsel of zitten daar asociale kantjes aan?
Lees verder … (PDF)