onderwijsethiek.nl

Sommige mensen zijn hoogbegaafd en sommige hoogbegaafden zijn eenzijdig begaafd. Maar ik behoor tot de mensen die niet hoog-, maar wel eenzijdig begaafd zijn. Als gymnastiek of sportbeoefening een eindexamenvak in het VWO was geweest, had ik de universiteit nooit bereikt (tenzij men genoegen had genomen met mijn beperkte kano- of roeikunsten). Als ik op mijn eindexamen echt getoetst was op mijn wiskundig inzicht, dan was ik vierkant gezakt (alleen basaal rekenwerk gaat me redelijk af). Als ik de overige bètavakken niet in de vierde klas had mogen laten vallen, dan was mijn VWO-loopbaan een groot fiasco geworden. En zo kan ik nóg wel een paar talenten noemen die bij mij ten enenmale ontbreken. Kortom: ik ben een alfa en ik me heb in de sociale wetenschappen slechts kunnen handhaven zolang ik me niet met statistische analyses hoefde bezig te houden.
Moeten lieden als ik in het voortgezet onderwijs van al die ballast verlost worden? Ik geloof van niet. Volgens mij moeten leerlingen gestimuleerd worden om niet alleen hun talenten te ontplooien, maar ook aan hun tekortkomingen te werken. Ik zou ’t geapprecieerd hebben als ik op school zes jaar lang serieus had mogen werken aan mijn ondermaatse talenten in de bèta-sfeer, aan mijn ‘lichamelijke opvoeding’, aan mijn gebrek aan praktisch vernuft, etcetera. Maar dan niet in het keurslijf van een leerplan gericht op een mogelijk eindexamen, doch in het perspectief van persoonlijke vorming.
Dat vormingsperspectief ontbreekt in de plannen die de staatssecretaris onlangs heeft ontvouwd. Zij wil een strengere opzet van de eindexamens in het voortgezet onder­wijs. Ik wou dat er onderscheid werd gemaakt tussen eindexamenvakken (opleidend tot een niveaucertificaat) en een vormingsvariant van die zelfde vakken (uitmondend in een inspanningscertificaat).
Lees verder … (PDF)