Morgen, dinsdag 24 maart te 18:30 uur, is wetsontwerp 34031 geagendeerd voor de plenaire vergadering van de Tweede Kamer. Het ziet ernaar uit dat het Parlement kritiekloos akkoord gaat met het plan basisscholen toe te staan in de groepen 1 t/m 8 gedurende 15% van hun lestijd het Engels als voertaal te hanteren. Dat is één dagdeel per week. Er wordt NIET van scholen geëist naast 85% NL klassen ook 100% NL klassen te blijven aanbieden. De fracties durven NIET te erkennen dat basisscholen hiermee een hefboom in handen krijgen om taalzwakke leerlingen buiten de deur te houden. Er wordt NIET als voorwaarde gesteld dat leerlingen eerst hun eventuele taalachterstand in het Nederlands inlopen voordat ze in een 85% NL klas worden geplaatst. De fracties hebben NIET overwogen dat de omvang van de Nederlandse woordenschat op achtjarige leeftijd bepalend is voor het schoolsucces in de hogere leerjaren.
Het wetsontwerp maakt het mogelijk dat OCW de 15%-grens in de toekomst naar 50% optrekt. Voor D66 is dat koudwatervrees: begin er zo snel mogelijk mee en kies in de grensstreken liever voor Duits dan voor Engels (AD 24/3/2015).
Het wetsontwerp is er vanavond in drie uur doorheen gejast en de stemming zal a.s. donderdag ongetwijfeld positief uitvallen, dankzij de stemmen van VVD, PvdA en D66. Er kwamen vanavond, naast de staatssecretaris, zeven goed opgeleide dames en heren aan het woord die er allen baat bij hebben dat de Nederlandse Kenniseconomie groeit en bloeit en dat hun geprivilegeerde kinderen op de basisschool de beste kansen krijgen om een schoolloopbaan richting universiteit en hogeschool te doorlopen. Alleen de SP en het CDA maakten zich druk over het lot van de andere helft van de basisschoolpopulatie: degenen die via het vmbo in het mbo terechtkomen (of die hun schoolloopbaan al eerder afbreken). Deze beide fracties vroegen aandacht voor kinderen met taal- en leerachterstanden (en voor kinderen met een taalstoornis): worden zij niet belemmerd in het inlopen van hun taalachterstand in het Standaardnederlands? Maar de staatssecretaris walste op een misselijkmakende manier over hen heen: u heeft uw huiswerk niet gedaan, want onderzoek heeft aangetoond dat iedereen profijt heeft van tweetalig onderwijs. Deregulering en marktwerking zijn troef, en we zien wel waar het schip strandt.
UPDATE: Inmiddels is het verslag van het plenaire debat verschenen. De staatssecretaris betoogde onder meer: ‘Onderzoek in binnen- en buitenland laat ook zien dat de basisschoolleeftijd een ideale leeftijd is om een taal te leren en dat het goed is om deze tijd zo veel mogelijk te benutten. Mevrouw Siderius vroeg waar dat onderzoek dan te vinden is. Ik verwijs haar naar de voorstudie die is gedaan voor de pilot met vroeg vreemdetalenonderwijs in het po. Dat is een heel boekwerk, dat te vinden is op de website van het Europees Platform. Er staan geloof ik wel 80 referenties in naar onderzoeken die goed laten zien dat het positief uitwerkt. (…) Uit die onderzoeken blijkt (…) dat tweetalig onderwijs helemaal niet ten koste hoeft te gaan van de primaire taal.’ Ik neem aan dat hij hier verwees naar de Voorstudie pilot tweetalig primair onderwijs (2014). Deze is ook te vinden op de website van het Europees Platform.
In het basisonderwijs krijgt Onderwijstijdverlenging momenteel veel aandacht van scholen, gemeenten en ministerie. Zowel aan kinderen met een ernstige achterstand in de Nederlandse taal als aan onderpresteerders worden extra lesuren aangeboden, hetzij door een verlengde schoolweek dan wel door zomerscholen. Een belangrijke focus is vergroting van de woordenschat en training van begrijpend lezen in de Nederlandse taal (AD 23/3/2015). Het wetsontwerp mikt daarentegen op onderdompeling in de Engelse taal, d.w.z. onderwijstijdverkorting in de Nederlandse taal. Dat valt niet te rechtvaardigen.
Het was bijkans een hamerstuk: bijna alle fracties hebben gisteravond vóór gestemd behalve die van SP, PVV+GrBvK, PvdD en 50plus. Als hypocriet doekje voor het bloeden werd de motie-Rog (CDA) aanvaard, ondanks het feit dat deze door de staatssecretaris ontraden was: overwegende dat onvoldoende duidelijk is of 15% (of eventueel zelfs max. 50%) onderdompeling in de Engelse taal een nadelig effect heeft op de ontwikkeling van het beheersen van de Nederlandse taal (en met name voor leerlingen die minder taalvaardig zijn of leerachterstanden hebben), verzoekt de Kamer aan de regering dat nadrukkelijk te monitoren en de Kamer in 2018 over de uitkomsten daarvan te informeren. De motie-Siderius (SP) om het wetsontwerp in de ijskast te zetten zolang die onduidelijkheid voortbestaat, werd verworpen.
De Eerste Kamer zet er vaart achter: de Vaste Onderwijscommissie stelt voor, haar ‘voorbereidend onderzoek’ op 14 april te houden.
How to be a conservative, vraagt filosoof Roger Scruton zich af in zijn nieuwe boek (Daily Telegraph 3/10/2014). Een echte conservatief is er niet op uit bestaande machtsverhoudingen te conserveren, maar om waardevolle dingen te beschermen tegen radicale hervormers. Een voorbeeld van zo’n waardevol ding is dat basisscholen met alle kracht trachten te bevorderen dat iedere leerling de Nederlandse taal onder de knie krijgt. De meerderheid van de Tweede Kamer gedragen zich als rechts-radicale rakkers die dit willens en wetens om zeep helpen teneinde de maatschappelijke tweedeling tussen haves en have-nots in stand te houden. De invoering van tweetalig basisonderwijs gaat ongetwijfeld gelijk-op met verhoging van de ‘vrijwillige’ ouderbijdrage.
Het CDA en de SP stellen zeer kritische vragen in het Voorlopig Verslag (21/4/2015) van de vaste commissie Onderwijs van de Eerste Kamer.