onderwijsethiek.nl

Wat is een excellente autocoureur? Dat is iemand die snel en zonder roekeloosheid de finish haalt. Wat is een excellente springruiter? Dat is iemand die snel en foutloos het parcours aflegt. Wat is een excellente student? In Amerika is het antwoord duidelijk: dat is iemand die excellente prestaties levert zonder studievertraging op te lopen.
Maar in Nederland stelt men die randvoorwaarde niet. Als enige criterium voor excellentie geldt dat studenten een uitmuntend eindniveau halen. Ze moeten hoge cijfers scoren en zich extra studie-inspanningen getroosten, ongeacht de studie­vertraging die ze daarbij oplopen. Erger nog: men laakt de zesjescultuur van degenen die het programma vlot doorlopen en men bewierookt de hoogvliegers die een jaartje langer over hun studie doen om uit te blinken in tentamens, werkstukken en projecten, en om buitenlandse stages en extra vakken aan hun CV toe te voegen. In Nederland kunnen excellente studenten niet volstaan met talent en motivatie: ze moeten ook voldoende koopkracht hebben om zich studie­vertraging te kunnen permitteren.
Hoe kan minister Plasterk bevorderen dat 10 tot 15% van de studenten in het hoger onderwijs excellente prestaties leveren? Die vraag is dit jaar in een prijsvraag aan studenten en pas afstudeerden voorgelegd. Gezien het bovenstaande kan het geen verbazing wekken wat door vele inzenders werd aanbevolen: zorg dat de hoge kosten, gemoeid met uit­muntende prestaties, op enigerlei wijze gecompenseerd worden. Maar je kunt die aanbeveling ook omkeren: richt het hoger onderwijs zodanig in dat getalen­teerde studenten kunnen excelleren zonder kostbare studievertraging op te lopen.
Bron: Persbericht (Battle of Concepts 20/7/2009); Eindverslag (Inspiratiebundel)