Op de Nationale Onderwijssite stond gisteren een verdwaald persbericht van de Universiteit Utrecht. De wetenschapswinkel Rechten constateert dat het strafrecht van het bestraffen van daden naar het bestraffen van ideeën of intenties opschuift. De rechters hebben het daar moeilijk mee: dat iemand volgens de wetgever de cel verdient, niet vanwege zijn daden maar reeds vanwege zijn gezindheid. Hoort zo’n persbericht op een onderwijsnieuwssite thuis? Ja, toch wel. Op die zelfde webpagina stonden namelijk verscheidene berichten over het voornemen van minister Plasterk om te legaliseren dat studenten die zich onprofessioneel gedragen uit hun beroepsopleiding verwijderd worden. In één moeite door verwijst hij ook naar (aspirant-)studenten die er verkeerde ideeën op na houden. De Nationale Onderwijssite waarschuwt zodoende heel zachtjes, maar ook heel terecht, voor de opkomst van een universitaire Gedankenpolizei.
De discussie over de rol van onderwijsinstellingen als Gedankenpolizei is tevens aangezwengeld door het Actieplan Polarisatie en Radicalisering (augustus 2007). Het Utrechtse onderzoek richtte zich vooral op de functie van het strafrecht bij de bestrijding van radicalisering en dreigend terrorisme.
Ik vergat trouwens nog te vermelden dat minister Plasterk tevens de wettelijke mogelijkheid wil openen dat ‘studenten die zeer ernstige overlast plegen (…) van de instelling (…) verwijderd kunnen worden’ (Strategische Agenda p.46). Bedoelt hij daarmee óók de overlast van actievoerende studenten die via ‘verkeerde’ (de onderwijsinstelling onwelgevallige) actiemethoden aan ‘verkeerde’ (de onderwijsinstelling onwelgevallige) ideeën uiting geven?
Ik hoopte nog dat Plasterk even niet had opgelet en dat hij vervolgens een excuusbrief naar Norbert de Jonge zou sturen. Maar nee, integendeel, hij heeft hem een brief gestuurd waarin hij zijn verwerpelijke mening bevestigt: iemand met pedofiele opvattingen hoort volgens hem niet te worden toegelaten tot de studie Orthopedagogiek. Bron: weblog PNVD 6/3/2008. Zie voor tegenargumenten het stukje van Vincent van Gerven Oei Selectie aan de poort als nieuw volksgericht (Mare 6/3/2008).
Ik geloof dat ik uit pure frustratie in winterslaap ga. Maak me s.v.p. wakker als Plasterk met het voorstel komt dat een student uit (de laatste fase van) een beroepsopleiding kan worden verwijderd als hij of zij gedrag vertoont dat in de professionele beroepsuitoefening tot ontzetting uit het beroep leidt. Ik zou het niet met zijn voorstel eens zijn, maar dat was in elk geval een constructieve uitgangsstelling voor een stevig debat geweest.