HBO-student P is bijna klaar met zijn bacheloropleiding in de technische sector. Hij moet alleen nog het afstudeerproject doen, maar daar zit de bottleneck: geen enkel bedrijf wil hem hebben (discussieforum FOK 31/7/2018). Weliswaar leidde één op de vijf sollicitaties tot een intakegesprek, maar bij nader inzien wil niemand een project met hem aangaan. Ze taxeerden namelijk dat hij meer begeleiding nodig zou hebben dan zij kunnen leveren. Hij beaamt dat hun vrees enigszins gegrond is, want hij heeft een stoornis in het autistisch spectrum (ASS). In de opstartfase van het project moet je in overleg met de stagewerkgever tot een afstudeeropdracht (in casu een sluitende formulering van de doelstelling en planning van het afstudeerproject) komen die voor beide partijen interessant is. Maar door zijn stoornis loopt dat overleg uiterst moeizaam. Als de opstartfase eenmaal achter de rug is, denkt hij het project wel zonder extra begeleiding te kunnen klaren.
In 2013 heeft het College voor de Rechten van de Mens een brochure uitgebracht over het recht op gelijke behandeling voor studenten met een handicap of chronische ziekte. Op grond van de desbetreffende wetgeving kunnen ASS-studenten aanspraak maken op redelijke aanpassingen als dat nodig is om de opleiding met succes te doorlopen, ook al kost dat aan de onderwijsinstelling meer geld of inspanning dan voor ‘gewone’ studenten is uitgetrokken. In het concrete geval van student P zou men dan kunnen denken aan extra bemiddeling en begeleiding vanuit de hogeschool bij het zoeken naar een stageplaats en bij het doorlopen van de opstartfase van het afstudeerproject. Het Expertisecentrum Handicap+Studie geeft in dat verband diverse adviezen over Begeleiding, Flexibele leerroutes, Stage zoeken en Stage lopen. Daarbij kan echter een probleem rijzen als de hogeschool aan het afstudeerproject niet alleen een leer- en oefenfunctie maar ook een beoordelingsfunctie heeft toebedacht: indien de examinandus te veel begeleiding wordt gegund, kan niet meer worden vastgesteld of hij bij afstuderen alle competenties bezit die vereist zijn voor de toekenning van het diploma. Misschien eist de examencommissie dat de student, in ruil voor de extra begeleiding, extra opdrachten vervult om aannemelijk te maken dat hij in elk geval hard gewerkt heeft om de ontbrekende competenties bij te spijkeren.
In de discussie op het FOK-forum krijgt P het advies om aan te kloppen bij de bedrijven waar hij eerder in de opleiding praktijkstages heeft gelopen. Maar dat vindt hij geen goed idee, want hij ambieert een project waarin beroep wordt gedaan op ontwerpers- of adviseurscompetenties, terwijl een afstudeerproject bij die eerdere stagebedrijven slechts uitvoerende competenties zou vereisen. Ik vergun mij nu enige fantasie: student P heeft in zijn studie hoge cijfers gehaald en zoekt dan ook naar een ambitieus afstudeerproject, maar hij loopt nu voor het eerst tegen obstakels aan: door zijn autistische stoornis ontbeert hij bepaalde competenties die hij nodig heeft om projecten op het gebied van Ontwerpen of Adviseren te acquireren en op te starten. Het lijkt me dat student P in verband met zijn handicap een tweeledige aanpassing van het normale curriculum nodig heeft: (a) extra bemiddeling en begeleiding bij het zoeken naar een stageplaats en bij het doorlopen van de opstartfase van het afstudeerproject en (b) extra loopbaanoriëntatie en –begeleiding om zijn mogelijkheden en grenzen te onderzoeken en tot realistische loopbaandoelen te komen.
Eén reactie op “Gehandicapt: recht op redelijke aanpassingen (II)”
schreef:
De Haagse Hogeschool presenteert op haar website een videofilmpje over de wijze waarop zij studenten met een functiebeperking (waaronder ASS) opvangt. In het accreditatierapport van de opleiding Civiele Techniek (2017 p. 20-21) wordt daarvan met waardering gewag gemaakt.