onderwijsethiek.nl

Gelijke behandeling op school? In Nederland nemen we dat niet zo nauw. In 2008 publiceerde de Commissie Gelijke Behandeling de handreiking ‘Naar een Discriminatievrije School’, maar in 2011 toonde het Amsterdamse gerechtshof zich niet bereid het Don Bosco College (Volen­dam) tot de orde te roepen toen die school een hoofddoekverbod instelde, terwijl zij niet van plan was van andersdenkende ouders te eisen haar rooms-katholieke grondslag te onder­schrijven. In Vlaanderen daarentegen wordt gelijke behandeling zeer serieus genomen. De katholieke ‘dialoogscholen’ overwegen om de islamitische hoofddoek toe te staan, sinds het openbaar onderwijs voor strikte Laïcité heeft gekozen en dus álle religieuze en politieke kentekenen in de ban heeft gedaan. In de Verenigde Staten staat gelijke behandeling sinds Martin Luther King eveneens hoog op de agenda. Daarbij gaat het ook om kleine dingen, zoals het recht van transgenders om gebruik te maken van de mannen- c.q. vrouwen­toiletten die beantwoorden aan hun nieuwe seksuele identiteit (Huffington Post 13/5/2016). De federale overheid heeft onlangs een bindende richtlijn naar de besturen van openbare scholen gestuurd om dat recht te honoreren (FOK 13/5/2016). Overigens is het toilettenprobleem tot nog toe in Nederland geen politiek issue geworden (SCP 2012).
Een andere vraag is hoe dat toilettenprobleem moet worden opgelost in een wereld die niet alleen twee genders kent maar ook seksuele relaties tussen mensen van hetzelfde gender? In een recent artikel (Inside HigherEd 31/3/2016) werd voorgesteld het onderscheid tussen mannen- en vrouwen­toiletten helemaal te laten vervallen. Daarmee gaat men echter voorbij aan de over­wegingen waarop dat onderscheid gebaseerd is. Ik denk: (a) mensen willen een sanitaire pauze kunnen nemen zonder zich lustobject te voelen, (b) mensen willen zich kunnen optutten zonder door hun lustobjecten bekeken te worden, en (c) mensen willen verschoond blijven van de aanblik van interactieve seksuele handelingen. Heteroseksuele mannen en vrouwen hebben er dus wel degelijk belang bij dat er twee gescheiden toiletruimtes gehand­haafd worden. Dan ligt het meer voor de hand daarnaast een gemengde toiletruimte te creëren. In dat geval kan iedereen kiezen tussen de genderspecifieke en de gemengde toilet­ruimte.