Gesteld, je hebt een riant inkomen en je wilt excellent onderwijs voor je kinderen. Je zoekt een school met prima faciliteiten, kleine klassen, ervaren leraren en waar alle leraren bevoegd zijn voor het vak dat ze geven. Je komt dan vermoedelijk bij een particuliere school terecht, die niet door de overheid bekostigd wordt. Er wordt een torenhoog schoolgeld geheven, dat alleen door bemiddelde ouders is op te brengen.
Maar is er niet een oplossing die ook voor de middeninkomens is weggelegd? Die is er wel degelijk, stelt Sebastien Valkenberg (Trouw 28/9/2013), mits de overheid toestaat dat bekostigde scholen een hoge (zogenaamd vrijwillige) ouderbijdrage heffen en dat die bijdrage niet alleen voor de extra’s maar ook voor de normale onderwijsuitgaven wordt aangewend. In een participatiesamenleving moet de overheid accepteren dat sommige ouders ook in financieel opzicht in de school van hun keuze participeren, ook al heeft dat tot gevolg dat kinderen van onbemiddelde ouders dan niet tot die school worden toegelaten.
Als ik het goed begrijp, is Valkenberg doctorandus in de filosofie. Dat is iemand die is opgeleid om drogredeneringen door te prikken. Of is hij tevens opgeleid om kunstige sofismes te construeren? Hij gaat namelijk de kernvraag uit de weg. Kan in redelijkheid van de belastingbetalers worden verlangd dat zij dergelijke scholen blijven subsidiëren? Moeten we in het door de overheid bekostigde onderwijsbestel niet vasthouden aan het principe van gelijke kansen: dat is een onderwijsbestel waaraan iedereen al naargelang zijn of haar talenten kan deelnemen, ongeacht het inkomen van z’n ouders?
Elitescholen wringen zich in allerlei bochten om enerzijds hun overheidsbekostiging te behouden en anderzijds ouders te bewegen door een hoge ‘vrijwillige’ ouderbijdrage onderwijs van topkwaliteit te realiseren. Onlangs kreeg ik een interne notitie van de Groningse Schoolvereniging in handen over de juridische vormgeving om dat doel te bereiken: BOVENWETTELIJKE FINANCIERING door OUDERS van de algemene bijzondere basisschool GSV te Groningen (mr. J. Douwes, 1/5/2012). Een digitale kopie van de notitie kan worden aangevraagd bij het Europees Platform.
UPDATE I: Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (17/11/2015) heeft een overeenkomst volgens de GSV-constructie nietig verklaard.
UPDATE II: De SP stelt Kamervragen (11/12/2015) en die zijn op 25/1/2016 beantwoord.