onderwijsethiek.nl

Fowey Community College is een comprehensive school in Cornwall. De leerlingen dragen een keurig schooluniform. Er worden veel extracurriculaire activiteiten georganiseerd. Voor de leerlingen van de eindexamenklas is er een officieel dansfeest, een galabal denk ik. De school kwam onlangs volop in het nieuws omdat er voor deze zestienjarigen een facultatieve etiquettecursus wordt gegeven, apart voor jongens en voor meisjes (Daily Telegraph 13/12/2012a). Wat zijn onze manieren? Nee, eigenlijk gaat het niet over ónze manieren: het gaat om de traditionele omgangsvormen van de Engelse maatschappelijke elite.
Dat geeft Telegraph-lezers aanleiding tot een pedagogische en maatschappelijke discussie (13/12/2012b): draagt zo’n cursus aan de sociale vaardigheden en sociale weerbaarheid van scholieren bij? Ik denk van wel, mits de leerlingen ook gevoel voor nuance wordt bijgebracht. Er is een verschil tussen Hoofsheid, Hoffelijkheid en het vermijden van Hufterigheid. Door een elitaire subcultuur onder de loep te nemen, kunnen leerlingen inzicht ontwikkelen in maatschappelijke verhoudingen en in hun eigen omgang met anderen. De etiquettecursus biedt de mogelijkheid gangbare maatschappelijke normen en waarden te verkennen en eigen normen en waarden te verduidelijken. Voorwaarde is echter een afstandelijke, cultureel-antropologische benadering, zodat leerlingen niet alleen het hoofse spel van het galabal leren spelen, maar ook de spelregels leren onderkennen die in verschillende subculturele omgevingen gelden, en zodat ze de nodige flexibiliteit ontwikkelen om daarin eigen keuzes te maken. Dat heb ik in de onderstaande drie schema’s trachten uit te werken.
Lees verder … (PDF)