onderwijsethiek.nl

Vox-redacteur Tim van Ham bericht over de uitkomsten van een journalistieke enquête naar tentamenfraude binnen de Radboud Universiteit (Vox 15/11/2016). Vijf procent van de respondenten heeft ooit bij een inzagesessie van hun beoordeelde tentamen de tentamenvragen gefotografeerd. En 44% heeft ooit, bij de voorbereiding van een tentamen, buiten medeweten en toestemming van de docent oude tentamenvragen in bezit gekregen en gebruikt. Volgens Tim van Ham is dat strafbaar gedrag: iemand maakt met zijn smartphone inbreuk op het auteurs­recht van de docent, met het doel anderen voorkennis te verschaffen over (in de toekomst wellicht hergebruikte) tentamen­vragen en zij worden aldus in staat gesteld hun kansen op een voldoende tentamencijfer op frauduleuze wijze te verhogen. Zowel de verschaffers als de gebruikers van deze illegale voorkennis maken zich volgens hem aan tentamenfraude schuldig.
Ik ben geen jurist, maar persoonlijk vind ik het een dubieuze redenering. Ten eerste is het onrechtvaardig dat iemand geen kopie mag maken van het gemaakte en beoordeelde werk, want daarmee wordt hij/zij belemmerd in het aanvechten van eventuele beoordelingsfouten. Ten tweede staat het een student vrij om medestudenten deelgenoot te maken van zijn/haar tentamenervaringen (ook als hij/zij gezegend is met een fotografisch geheugen). Door het tentamen af te nemen, maken docenten hun tentamen in feite openbaar. Van schending van het auteursrecht is naar mijn gevoel pas sprake als oude tentamens zonder toestemming van de docent tegen betaling in omloop worden gebracht. Ten derde mogen studenten uitgaan van de fictie dat oude tentamenvragen niet hergebruikt worden door de docent. Ze mogen er dus van uitgaan dat het geoorloofd is oude tentamens als oefenstof te gebruiken. De docent dient dermate terughoudend te zijn in het hergebruik van oude tentamenvragen dat voorkennis niet tot noemens­waardige vertekening van het uiteindelijke tentamencijfer leidt.
Zie ook: Onderwijsethiek.nl (30-03-2014; 15-03-2015; 31-05-2015; 24-10-2016)