In het septembernummer van ‘Bij de les’ (NVS-NVL) schreef Jan Ruigrok een artikel over Herstelrecht in het onderwijs. Het gaat over twee verschillende benaderingen van deviant leerlinggedrag: de strafrechtelijke (bv. schorsen) en de herstelrechtelijke (goedmaken van de aangerichte schade). Binnenkort verschijnt bij Uitgeverij Quirijn het boek In plaats van schorsen. Daarin werken Jan Ruigrok en Hans Oostrik de herstelrechtelijke benadering uit, tegen de achtergrond van de pedagogische missie van de school. Het boek is een geduchte tegenhanger van de ideeën van Astrid Boon. Ook zij zet in haar publicatie kritische kanttekeningen bij het schorsen van leerlingen: ze geeft de voorkeur aan het opleggen van taakstraffen (strafregels schrijven). Zij houdt dus vast aan de straffende benadering, maar ze bepleit een ander soort straffen. Ruigrok en Oostrik gaan een stap verder: door het opleggen van een herstelplicht wordt de boosdoener weliswaar gestraft, maar in die straf staat niet het toebrengen van leed aan de boosdoener maar het goedmaken van de schade jegens de gedupeerden centraal.
Schorsing: voor straf in vrijheid gesteld. Boosdoeners vliegen voor straf de klas uit. Ze komen op het matje bij de conrector, moeten nablijven en halen zich eventueel zelfs een schorsing op de hals. De Onderwijsinspectie meldt in haar Jaarverslag 2005/06 (p.161) dat 3521 leerlingen voor twee of meer dagen van school zijn gestuurd. Dat wringt nogal, want leerplichtige scholieren worden zodoende voor straf in vrijheid gesteld. Dat is een premie op wangedrag, vindt Astrid Boon. Zij schreef het boek Wie de leerling liefheeft (Rozenberg 2007). Ze bepleit vergelding met een taakstraf. Men moet leerlingen niet de klas uitsturen of schorsen, maar hen extra huiswerk opleggen: strafregels schrijven. Haar boek kreeg veel publiciteit, want het past bij de ideeën van de neoliberale Strafstaat. Wie niet horen wil, moet voelen en dat moet pijn doen. Vorige maand kwamen Jaap Ruigrok en Hans Oostrik met een concurrerend boek: In plaats van schorsen (Quirijn 2007). Hun benadering, herstelrecht in het onderwijs, past goed bij de pedagogische missie van de school. Wangedrag wordt gestraft, maar niet zozeer door leed aan de boosdoeners toe te brengen. Men verplicht hen veeleer de schade jegens de gedupeerden goed te maken.
In het onlangs verschenen maartnummer van ‘Bij de Les’ opnieuw een bijdrage van Jan Ruigrok.