De arrondissementsrechtbank te Amsterdam (30/10/2013) heeft gevonnist dat een school niet onrechtmatig handelt als zij haar allochtone leerlingen verbiedt op school hun moedertaal te spreken, ook al doen ze dat alleen buiten de lessen. Het vonnis is al zeven weken oud, maar het werd pas vorige week gepubliceerd (Scholierenforum 13/12/2013, Turkije.net 13/12/2013). Het gaat om een conflict tussen het Cosmicus Montessori Lyceum te Amsterdam en een Turkse leerling.
Het vonnis is in twee opzichten opzienbarend. In de eerste plaats omdat een school volgens de rechter inbreuk mag maken op de grondrechten van haar leerlingen. Zij mag hen verbieden buiten de lessen in hun moedertaal met schoolgenoten te communiceren, mits zij dat kan rechtvaardigen uit hoofde van haar pedagogische vormingsdoelen. Maar het vonnis is ook in een tweede opzicht aanvechtbaar. Deze ingrijpende schoolregel stond namelijk nergens met zoveel woorden op papier, althans niet in documenten die voor de leerlingen toegankelijk waren. De rechter oordeelt dat zo’n ongeschreven regel toch rechtskracht heeft zodra de leerling van het bestaan ervan op de hoogte is gesteld. Hiermee ondergraaft de rechtbank de grondslagen van de Nederlandse rechtsstaat.
Een kwalijke implicatie van laatstgenoemd rechterlijk standpunt is ook dat leerlingen zich moeten houden aan schoolregels die niet door de medezeggenschapsorganen zijn goedgekeurd.
Niet alleen de algemene grondslagen van de Nederlandse rechtsstaat worden door dit rechterlijke vonnis ondergraven, maar ook de specifieke wetgeving over de medezeggenschap op scholen: zo’n schoolregel hoort in de door de Medezeggenschapsraad gefiatteerde schoolgids te staan.