onderwijsethiek.nl

Welke selectiemaatregelen nemen universiteiten en hogescholen om de in- en doorstroom van studenten in de voltijdse bachelor­opleidingen te reguleren? Dat heeft de Onderwijsinspectie in 2014 onderzocht. December 2015 werden haar bevindingen gepubliceerd en aan de Tweede Kamer aangeboden. In de wet is bepaald aan welke algemene voorwaarden studenten moeten voldoen om te worden toegelaten tot de onderscheiden wo- of hbo-opleidingen. Maar ook al voldoen ze aan die voorwaarden, toch kan hun in bijzondere gevallen de toegang worden ontzegd, namelijk als er niet voldoende studieplaatsen zijn (numerus fixus), als er een soort slaaggarantie wordt gegeven (kleinschalig en intensief onderwijs), of als deelname aan de opleiding bijzondere talenten vereist (bv. in het kunstonderwijs).
Behalve deze ‘selectie aan de poort’ is de selectieve functie van de propedeuse onderzocht: welke maatregelen worden jegens de toegelaten propedeuse­studenten toegepast om enerzijds geschikte studenten binnenboord te houden en anderzijds ongeschikte studenten te identificeren en hen ertoe te bewegen de opleiding zo snel mogelijk te verlaten? Maar deze vraag wordt slechts zeer gedeeltelijk beantwoord in het inspectieonderzoek. Geconstateerd wordt dat universiteiten en hogescholen gebruik maken van hun wettelijke bevoegdheid studievoort­gangs­eisen te stellen aan propedeusestudenten. Deze eisen kunnen betrekking hebben op de vraag hoeveel van de zestig propedeutische studiepunten in het eerste verblijfsjaar behaald moeten worden, welke struikelvakken in het eerste verblijfsjaar voltooid moeten worden en welke studieduur is toegestaan om alle zestig propedeusepunten te behalen. Die­genen die niet aan deze eisen voldoen, worden met een Bindend Studieadvies (BSA) uit de opleiding verwijderd, tenzij ze aan­nemelijk kunnen maken dat hun studievertraging te wijten is aan wettelijk vastgelegde persoonlijke omstandigheden.
Terloops melden de inspectieonderzoekers echter dat de BSA-procedure niet de enige selectiemaatregel is die door universiteiten en hogescholen wordt toegepast. Zo noemen ze het verminderen van de frequentie van de toetsen (tentamengelegenheden) als voor­beeld van een maatregel waarmee de selectie strenger wordt gemaakt met het doel geschikte propedeuse­studenten tot een optimale studievoortgang aan te zetten en ongeschikte studenten het vuur aan de schenen te leggen. Hiermee komt een vierledige tekort­koming van het inspectie­onderzoek aan het licht:
Lees verder … (PDF)