onderwijsethiek.nl

Een medische student aan de Erasmusuniversiteit te Rotterdam vertrouwde de uitslag van het door hem afgelegde meerkeuze­tentamen niet. Maar in haar streven de itembank tegen lekken te beschermen, weigerde de studieleiding de tentamenvragen, de antwoordsleutel en het beoordeelde werk over te leggen. De student zocht het hogerop, doch het lokale College van Beroep stelde hem slechts ten dele in het gelijk (Erasmusmagazine 18/11/2019): de examen­commissie Geneeskunde moest de student een kosteloze kopie van zijn ingevulde antwoord­formulier verschaffen. Daar kon het beroepscollege niet onderuit omdat het Europese Hof van Justitie (20/12/2017) in het kader van de Ierse zaak-Nowak heeft bepaald dat het beoordeelde tentamenwerk tot de persoons­gegevens behoort. Op grond van artikel 15 lid 3 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) heeft de student recht op een kosteloze kopie van de persoons­gegevens die door de universiteit worden verwerkt en opgeslagen.
De student nam geen genoegen met deze uitspraak van het beroepscollege: om zijn tentamen­uitslag aan te vechten had hij niet alleen een afschrift van zijn antwoordformulier nodig, maar ook een kopie van de tentamenvragen en van de antwoordsleutel. Het beroepscollege ging daar niet in mee, want deze documenten bevatten geen persoonsgegevens van de student. Dat had anders gelegen als het een tentamen met open vragen was geweest, waarbij de examinator evaluerende commentaren of becijferingen in de marge van het antwoordformulier had geplaatst. In dat geval had het Rotterdamse beroepscollege het oordeel van het Hof wel moeten volgen: dat de student recht heeft op een kopie van het gehele, geannoteerde formulier, want de evaluaties die door de beoordelaar zijn opgesteld, behoren wel degelijk tot de persoons­gegevens van de betrokken student.
De student gaat nu in hoger beroep bij het landelijke College van Beroep voor het Hoger Onderwijs. Ik neem aan dat hij daar zal verwijzen naar de Wet op het hoger onderwijs: in artikel 7.13 lid 2 is bepaald dat studenten niet alleen inzagerecht hebben in hun beoordeelde tentamenwerk maar dat ze ook in de gelegenheid moeten worden gesteld kennis te nemen van de vragen van het afgenomen tentamen en van de antwoordsleutel aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden. Maar ook bij de interpretatie van deze twee wetsbepalingen moet worden meegewogen dat de AVG door het Europese Hof (op.cit.) heel streng wordt uitgelegd. In punt 57 van het arrest wordt namelijk gememoreerd dat de AVG aan de verwerkingsverantwoordelijke faculteit opdraagt de examinandus over zijn verwerkte persoonsgegevens te informeren opdat hij zijn eventuele rechten op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer (rectificatie, uitwissing en afscherming) kan uitoefenen. De student moet dus in staat worden gesteld de juistheid (“nauwkeurigheid en rechtmatigheid”) van de opgeslagen persoongegevens te controleren. Daartoe heeft hij niet alleen een kopie van zijn ingeleverde antwoordformulier nodig maar ook kopieën van de meerkeuzevragenlijst en van de beoordelings­sleutel die bij de evaluatie en becijfering van zijn antwoorden gebruikt zijn. Als ze niet over deze drie documenten kunnen beschikken, staan studenten weerloos tegenover de eventuele kwaliteitsgebreken van multiple-choice tentamens.