Israël apartheidsstaat: een trigger warning (II)

/

Op de webpagina van de tweedejaars cursus History & Social Sciences (een verplicht vak voor de VU-studenten Geschiedenis) stond de volgende aankondiging (De Stentor 19/1/2024): Dit vak is ‘partijdig, kritisch en zeer geworteld in de koloniale en postkoloniale benaderingen. Daarom kun je mijn colleges vermijden als je niet kunt omgaan met het feit dat veel West-Europese landen gebouwd zijn op koloniale plunderingen, genocide en onderdrukking. Deze cursus werkt verder vanuit het idee van sociale rechtvaardigheid en erkent dat Israël een apartheidsstaat is. Mijn colleges zijn misschien niet nuttig voor jou als je niet om kunt gaan met de gepassioneerde kritische pedagogie en postkoloniale benaderingen van de geestes­wetenschappen.’
Deze tekst was opgesteld door de excellente universitaire hoofddocent, dr. Younes Saramifar, die als cultureel antropoloog verbonden is aan de Refugee Academy (het Institute for Societal Resilience van de VU). Hij wist uit ervaring dat zijn colleges veel emotie oproepen bij de christelijke goegemeenschap binnen de VU (net zoals een snijzaalpracticum bij eerstejaars medicijnenstudenten), maar hij was niet van plan water in de wijn te doen (net zomin als een docent Anatomie bereid is het snijzaalpracticum te vervangen door oefeningen met poppen van papier-maché). De leer­stellige christenen beschouwen de joodse burgers en kolonisten van Israël (en zichzelf) als het uitverkoren volk dat zijn beloofde land mag claimen. Daarom had hij de bovenstaande ‘trigger warning’ opgesteld: voor gevoelige zielen is het pijnlijke tentamenstof, dus als je mijn colleges te heftig vindt en de stof liever schriftelijk tot je neemt, dan heb je mijn zegen, want ik vind het niet fijn als je mijn colleges met kreten van pijn en woede zou verstoren.
Hoe reageert de VU, neemt zij haar docent met zijn academische vrijheid in bescherming? Neen, hij is door de rector wegens zijn ‘polariserende politieke stellingname’ op het matje geroepen en onder curatele gesteld. Verlangd wordt dat hij zijn confronterende presentatie van de stof matigt en ‘een inclusieve leerervaring voor alle onderwijsdeelnemers’ garandeert. De VU kiest voor onderwijs waarbij alle deelnemers zich gekend en gehoord voelen en waar verbinding en dialoog voorop staan.
Eerdere blogberichten op dit gebied: Wat is een trigger warning? (I); Een gevoelig onderwerp (I t/m VI); Gevoelige onderwerpen zonder taboes (VII); Safe spaces I en II.

Alle reactiemogelijkheden zijn voor dit bericht momenteel gesloten.

2 reacties op “Israël apartheidsstaat: een trigger warning (II)”

  1. Journalist Peter Breedveld (Ad Valvas 26/1/2024) geeft het woord aan VU-rector Jeroen Geurts om een paar mis­verstanden uit de wereld te helpen. Maar de rector houdt vast aan zijn mening dat elke onderwijseenheid aan het uitgangspunt van Multiperspectiviteit moet voldoen. In de beroepsethiek van docenten geldt als overkoepelend voorschrift dat controversiële onderwerpen evenwichtig moeten worden behandeld, dat docenten zich niet schuldig mogen maken aan welbewuste ‘bias’/indoctrinatie, en dat ze concurrerende theorieën niet mogen doodzwijgen. Maar dat voorschrift laat onverlet dat de faculteit ervoor kan kiezen twee concurrerende perspectieven achtereenvolgens te behandelen: cursus A behandelt perspectief I en vervolgens biedt cursus B het concurrerende perspectief II. Op die manier creëer je een soort debat waarin recht wordt gedaan aan elk van beide perspectieven.
    In een vorig blogbericht (21/4/2015) heb ik twee vormen van academisch debat onderscheiden: simultaan versus successief. Geurts erkent slechts één vorm, het simultane debat: de twee concurrerende perspectieven worden binnen één sessie (c.q. één cursus) aan de studenten aangeboden. Het risico daarvan is dat het revolutionaire perspectief zodoende wordt ‘kaltgestellt’ door het zelfgenoegzame, algemeen aanvaarde perspectief. In dat opzicht heeft het successieve debat de voorkeur. Luther prikte zijn 95 stellingen op de linker deur en daarna konden zijn opponenten de rechter deur gebruiken om hun verweer te publiceren.

  2. Ik las vandaag het NRC-artikel “De docent waarschuwde voor zijn ‘dekoloniale benadering’, de universiteit greep in” (30/1/2024). De kop van mijn blogbericht was dus onjuist. Ik dacht ten onrechte dat het een verplichte cursus was, maar het was een keuzecursus. Ik zou de gewraakte wervingstekst daarom niet een trigger warning willen noemen, maar veeleer een keuzehulp: kies deze cursus niet als je je niet wilt verdiepen in het (voor vele orthodoxe christenen onthutsende) theoretische paradigma dat door mij gehanteerd wordt. Het doel van de cursus is dat je vrijblijvend kunt kennis maken met dat paradigma. Ik heb geen verborgen indoctrinatie-agenda.