onderwijsethiek.nl

Juffen en meesters hebben wel eens een attentie verdiend voor al hun lieve inspanningen. Bijvoorbeeld aan het eind van het schooljaar, of misschien op hun verjaardag. Er zijn ook scholen waar de leerkrachten eenmaal per jaar tezamen in het zonnetje worden gezet, op de collectieve juffenverjaardag. In de Verenigde Staten pleegt men de juffen en meesters met kerstmis een presentje te geven. Maar Phillip Rawls bericht dat deze traditie in Alabama op de tocht staat (Huffington Post 7/12/2011). Leerkrachten van openbare scholen zijn ambtenaren. En uit hoofde van het integriteits­beleid mogen ambtenaren sinds dit jaar geen substantiële giften meer aannemen. Giften kunnen immers als smeergeld fungeren om ambtelijke gunsten te verkrijgen en ambtelijke achterstelling te voorkomen. Periodieke giften kunnen zelfs in onvrijwillige afdrachten ontaarden, waarmee de burger aan vermeende ‘heerlijke rechten’ van ambtsdragers of aan ambtelijke afpersingspraktijken voldoet.
Het probleem is dat er in de State of Alabama nog geen jurisprudentie bestaat: wat is een substantiële gift? Als de juf een fles wijn of een kalkoen van een leerling krijgt? Of een boekenbon van 15 dollar? Of als de ouders met de pet rondgaan opdat de juf een boekenbon van 100 dollar in de schoot geworpen krijgt? Dat is toch een aardig douceurtje, enigszins vergelijkbaar met arbeidsrechtelijke emolumenten.
Als we op de lezersreacties in de Huffington Post af mogen gaan, vormen de kerst­cadeautjes voor juffen en meesters een diepgewortelde Amerikaanse traditie. Men is hoogst verontwaardigd over de bemoeizucht van de staatspolitici. Ander­zijds bestaat er tussen de lezers weinig consensus over de vraag hoe duur de cadeautjes mogen zijn: een aardigheidje, maar hoe definieer je dat? En hoe maak je buiten­landse ouders duidelijk waar de grens ligt tussen dankbaar eerbetoon en een onoorbare gift?