Wanneer ben je als moslim goed ingeburgerd? De ‘Meiden van Halal’ (uit het spraakmakende TV-programma) vieren niet alleen de islamitische feestdagen. Zij beleven ook plezier aan de nationale verjaarsfeesten: Sinterklaas en Koninginnedag. Maar er zijn orthodoxe moslims die (evenals de Jehova’s Getuigen) menen dat het vieren van verjaardagen tegen hun godsdienstige voorschriften indruist. Een paar jaar geleden, in 2007, maakte een orthodoxe Turkse vader daar werk van. Zijn kind zat op een christelijke basisschool in Amsterdam en de oudercommissie organiseerde de jaarlijkse ‘juffenverjaardag’ om de leerkrachten op school met geschenken in het zonnetje te zetten. In een mail attendeerde hij de commissie erop dat hij, en ongetwijfeld ook sommige andere moslim-ouders, daardoor in gewetensnood werd gebracht. Hij vroeg daar begrip voor. Ik denk dat hij met name bedoelde: begrip voor het feit dat hij niet aan de verjaarscadeautjes zou bijdragen. Martin Cleaver, lid van de oudercommissie, verweet de vader ondankbaarheid jegens de leerkrachten en oordeelde dat allochtonen en autochtonen ‘elkaars feesten en gebruiken, normen en waarden (moeten) accepteren, begrijpen en delen.’ De vader reageerde gepikeerd op deze antwoordmail. Hij was niet zomaar een vader: hij was tevens als docent Interculturele Communicatie verbonden aan de Hogeschool InHolland.
Drie jaar later: een van de zusjes van Halal, Jihad Alariachi, stuurt een mail naar Martin Cleaver, waarin zij de interventie van de HBO-docent verdedigt. Ze is in 2007 afgestudeerd bij de opleiding Communicatie van InHolland en zij is sinds begin 2009 ambtenaar Interculturele Communicatie bij de Bestuursdienst van de gemeente Amsterdam. In 2007 had Cleaver zijn correspondentie met de Turkse vader gepubliceerd op de site van Ouders Online, maar daarvan had zij nu pas kennisgenomen. En daarom voelt zij zich geroepen de Turkse vader (die tevens haar docent is geweest?) alsnog in bescherming te nemen. Niet namens de Gemeente Amsterdam maar à titre personnel. Op hun websites publiceren Martin Cleaver (Day by Day) en Carel Brendel (Hoeiboei) vervolgens haar mail en het hele verhaal eromheen.
Vorige week: de VVD-fractie stelt vragen aan B&W. PvdA-burgemeester Van der Laan antwoordt dat zij niet het standpunt van de Gemeente heeft vertolkt, en dat zij door haar chef berispt is vanwege het feit dat zij in haar mail gewag heeft gemaakt van haar functie bij de Gemeente.
Lees verder … (PDF)
Juffenverjaardag
/
Alle reactiemogelijkheden zijn voor dit bericht momenteel gesloten.
4 reacties op “Juffenverjaardag”
schreef:
Ik moet hierbij ineens weer denken aan een college van (tochalweer) 3 jaar geleden over intergroepsrelaties:
Integratie wordt vaak verward met assimilatie. (Waarden Nederlandse cultuur HOOG/ eigen cultuur laag = assimilatie. Waarden Nederlandse cultuur HOOG / eigen cultuur HOOG = integratie.)
Moet je perse je eigen achtergrond verloochenen om je aan te kunnen passen aan een nieuwe cultuur?
Ik denk het niet. De oplossing die je schets over het veranderen van de naam van het feest lijkt me een goed plan. Want waar gaat het de school nu eigelijk om? Om het principe of om de juffen te (waard)eren?
Eerlijk is eerlijk: zelf zou ik in eerste instantie waarschijnlijk ook in de verdediging schieten bij zo’n brief. Pas als je er langer over na kan denken ga je ook andere oplossingen zien.
schreef:
Best een interessante vraag: waarom wordt Koninginnedag op 30 april gevierd? In de regeerperiode van Wilhelmina en Juliana vierde men de verjaardag van de koningin (respectievelijk op 31 augustus en 30 april), maar sinds Beatrix op 30 april 1980 de troon besteeg, is de datum van Koninginnedag gefixeerd op 30 april. Zouden Juliana en Beatrix door hun wijze raadslieden geattendeerd zijn op het feit dat orthodoxe moslims moeite hebben met het vieren van verjaardagen? Men kan repliceren dat men tegenwoordig de troonsaanvaarding van de zittende vorst(in) viert. We weten niet in welk jaar Willem Alexander aan de beurt is, maar in dat geval kun je er iets op verwedden dat hij (Deo Volente) op 30 april gekroond zal worden.
UPDATE: Ik opperde best een interessante vraag, maar ik ging voorbij aan het feit dat slechts 3% van de Nederlandse moslims ermee moeite heeft om iemand met z’n verjaardag te feliciteren. Dat komt naar voren uit een recent onderzoek naar orthodoxe opvattingen onder Nederlandse moslims. Die Turkse vader vertolkte dus een minderheidsstandpunt.
schreef:
Martin Cleaver reageerde per mail op mijn blogbericht. Vervolgens was hij zo vriendelijk vier vragen van mij te beantwoorden. Mijn vragen zijn in romein en zijn antwoorden vet-cursief weergegeven.
1. Dus jij reageerde, namens de ouders (c.q. oudercommissie) die de juffenverjaardag organiseerden, op de mail van de Turkse vader?
Nee, ik ben/was geen lid van de ouderraad of wat dan ook. De discussie was in een openbare email-lijst van ouders in de klas. Alle ouders in de klas zijn aangesloten op deze mailinglijst. Ik ben ook zo maar een ouder.
2. Wat was de precieze aanleiding tot de discussie? In zijn eerste mail reageerde de Turkse vader op een mail van de organiserende ouders. In mijn blogbericht opperde ik dat zij de mede-ouders (waaronder dus de Turkse vader) via hun mail verzochten een financiële bijdrage te storten voor de juffenverjaardag. In hoeverre klopt mijn veronderstelling?
Er werd geen geld gevraagd. Aanleiding was: “wat doen de kinderen als verrassing voor de juf – een bloemetje knutselen of een tekening maken?”
3. Wat heeft de Turkse vader na zijn tweede mail gedaan? Heeft hij bij jouw weten verhinderd dat zijn kind lijfelijk aanwezig was op de juffenverjaardag? Of heeft hij gekozen voor passieve deelname aan de festiviteiten (dus: wel aanwezig zijn maar niet actief meedoen aan het bekostigen van de verjaarscadeaus)? Of heeft hij zich over zijn bezwaren heengezet en zelfs meegedaan aan de bekostiging?
Zijn (vier) kinderen ontbreken/ontbraken altijd op kerst/sinterklaas en verjaardagen. Eigenlijk zou de leerplichtambtenaar erachteraan moeten. In ieder geval had hij zijn kinderen dan maar naar een school gestuurd waar geen christelijke feesten gevierd worden.
4. Zijn er bij jouw weten op school andere moslim-ouders geweest die om geloofsredenen niet ten volle aan de juffenverjaardag hebben meegedaan? Zo ja, waarin bestond die non-participatie? Hebben ze niet bijgedragen aan de verjaarscadeaus? Of hebben ze verhinderd dat hun kinderen lijfelijk aanwezig waren bij de festiviteiten?
Nee – hij was de enige. De rest genoten volop.
schreef:
Ik vraag me af of er in orthodoxe kringen, behalve op het punt van verjaardagen, nog een verwante interculturele steen des aanstoots bestaat: de klassefoto. Toen ik vijftig jaar geleden voor het eerst met vakantie naar Marokko ging, werd me als waarschuwing meegegeven dat je liever geen foto’s van mensen moest maken. Sommige orthodoxe moslims vonden namelijk dat je geen mensen en dieren mag afbeelden. Ook in de joods-christelijke traditie liggen er gevoeligheden op dit punt: je mag mensen en dieren niet afbeelden en verheerlijken (niet dansen rond het gouden kalf, geen afbeeldingen van Jezus aan het kruis, geen heiligenverering, zie de beeldenstorm anno 1566). En in sommige christelijke kringen is nog steeds de TV taboe. In de moderne Westerse samenleving kan men zich niet aan het maken van pasfoto’s onttrekken (identificatieplicht). Maar het behoort tot de burgerlijke vrijheden dat men zich niet op de foto laat zetten tenzij dat strikt nodig is. Ouders die hun kinderen verbieden zich in klasseverband te laten portretteren, tonen zich in mijn optiek dogmatisch en rigide. Maar volgens mij kun je hen niet van gebrek aan inburgering of gebrek aan tolerantie betichten. Evenmin geven ze door die handelwijze ervan blijk een achterlijke godsdienst te belijden. ’t Is net als met soberheid en kuisheid: zo’n levensinstelling kan uit de toon vallen, maar zij is geenszins in strijd met de basiswaarden van een Westerse samenleving.