onderwijsethiek.nl

Journalist Martin Sommer is naar het jaarcongres van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten geweest. Door de decentralisatie van de sociale voorzieningen is de burger aan de wilde beesten overgeleverd, zo concludeert hij in De Volkskrant (9/6/2013). Iedere gemeente, en iedere individuele ambtenaar daarbinnen, mag de rechten en plichten van de burger op z’n eigen manier interpreteren. Onder het mom van eigen verantwoordelijkheid en burgerkracht, wordt de burgers een poot uitgedraaid. ‘Burger­kracht klinkt redelijk, maar leidt tot chaos en willekeur’, stelt Sommer.
Neem nou de Bijstandswet. Marieke woont samen met Peter. Marieke is kostwinner met een fulltime baan, terwijl Peter een fulltime hbo-opleiding volgt. Maar zij is inmiddels werkloos en komt in de bijstand terecht. Zij wordt gekort op haar uitkering, want Peter had gebruik kunnen maken van het sociaal leenstelsel. Niet alleen zijn basisbeurs, maar ook zijn aanspraken op een studielening worden door de Gemeente tot zijn inkomen gerekend, ook al heeft hij ervoor gekozen die aanspraken niet te verzilveren. Dat is toch niet in den haak, vraagt kamerlid Karabulut (SP) aan staatssecretaris Jetta Klijnsma. Een Gemeente kan daartoe besluiten, antwoordt de staatssecretaris, want studenten hebben geen recht op bijstand zolang ze de mogelijkheid hebben een rentedragende studielening aan te vragen. ‘Van mensen mag (…) in redelijkheid (…) het een en ander worden verwacht om ook tijdens een studie bijstandsafhankelijkheid te voorkomen.’ Snap je dat nou, juffrouw Snip?
Dat is nog niet alles. Uitkeringstrekkers moeten zich uiteraard inspannen om een baan te vinden. Marieke solliciteert zich suf. Maar ze krijgt van de Gemeente te horen dat er aan haar (gekorte) uitkering een tweede voorwaarde verbonden is. Ze moet zich vijf uur per dag beschikbaar houden voor het verrichten van een tegenprestatie in de vorm van ‘onbeloonde maat­schappelijk nuttige werkzaamheden’ die haar zullen worden toe­bedeeld via de Sociale Dienst. Vijf uur per dag? Het kamerlid Karabulut (SP) vraagt de staatssecretaris of dat door de beugel kan: we hadden toch afgesproken dat de tegenprestatie niet meer dan een paar uur per dag of per week mocht zijn!? De staats­secretaris antwoordt dat uitkeringstrekkers dat maar bij de rechter aanhangig moeten maken. Zij gaat daar niet over.
Snap je dat nou, juffrouw Snip? Asjemijnou, juffrouw Snap, mens het zijn me tegenswoordig rare tijden ….