Het is vandaag Koningsdag, de verjaardag van het Nederlandse staatshoofd. Op Konings­dag (27 april) en Bevrijdingsdag (5 mei) vieren de Nederlandse burgers hun verbonden­heid met het Vaderland. Basisscholen organiseren ter gelegenheid van Koningsdag ook de sportieve Koningsspelen. De kinderen worden uitgenodigd zich in het oranje of met de nationale driekleur te tooien. Maar scholen komen daarbij voor de vraag te staan hoe ze met deze festiviteiten moeten omgaan in het licht van hun opdracht tot burgerschaps­vorming. Hoe verhoudt bevestiging en bevordering van Oranjegezindheid en patriottisme zich tot kritische burgerschapsvorming van de leerplichtige jeugd?
De Volkskrant (25/4/2014) publiceerde een lezersbrief waarin ouders werden opgeroepen hun kinderen thuis te houden en niet aan de Koningsspelen te laten deelnemen: ze moesten hun kinderen tegen Oranjegezinde indoctrinatie beschermen. Indoctri­natie? Het verhaal gaat dat de Koningsspelen naar het oordeel van de VVD-wethouder van de gemeente Hoorn inderdaad een monarchistisch feest zijn en dat republikeinse ouders in Hoorn vorig jaar daarom de vrijheid is gelaten hun kinderen thuis te houden. Als we langs die lijn doorredeneren, komt ook andere categorieën ouders keuzevrijheid toe. Er zijn ouders die de overtuiging zijn toegedaan dat alleen de geboortedag van Jezus of Mohammed gevierd mag worden en dat normale sterve­lingen (ook al zijn ze koning, keizer of admiraal) geen aanspraak op een verjaarsfeest kunnen doen gelden. Verder zijn er ingezetenen die niet de Nederlandse nationaliteit hebben: het is onredelijk van hen te eisen dat hun leerplichtige kinderen uit volle borst aan onze vaderlandslievende festiviteiten deelnemen. En hopelijk zijn er ook nog weldenkende Nederlandse staatsburgers die hun kinderen liever thuis­houden dan hen bloot te stellen aan een school die hen commandeert in oranje tenue van vaderlandsliefde blijk te geven. Als al deze ouders beroep zouden doen op de opt-out clausule, zoals ingesteld door de Hoornse wethouder, dan is de relatie tussen Konings­spelen en burgerschapsvorming verbroken.
Lees verder … (PDF)