Meten met twee maten? Dat is de titel van het rapport dat onderwijsonderzoekers van het Groningse GION hebben uitgebracht in opdracht van het Ministerie van Justitie. De aanleiding is dat niet-Westerse allochtonen in het voortgezet onderwijs gemiddeld slechter presteren op het centraal schriftelijk (CSE) dan op het schoolexa­men (SE). Worden de allochtone leerlingen bij het SE niet objectief op hun prestaties beoordeeld maar op grond van hun ijver voorgetrokken? Of worden ze op het CSE gediscrimineerd door het feit dat ‘objectieve’ schriftelijke toetsen niet alleen beroep doen op hun beheersing van het desbetreffende vak, maar ook op perfecte beheersing van de Nederlandse taal en op gedegen kennis van de Nederlandse cultuur? De onder­zoekers stellen deze vragen, maar blijven het antwoord schuldig (ORD2008 Proceed­ings p.363-4). Ze vonden geen enkele aanwijzing die de voortrekkerij­hypothese kon ondersteunen.
Helaas hebben de onderzoekers niet kunnen voorkomen dat het persbureau Novum (16/6/2008; Volkskrant 17/6/2008) hen citeert met de kop ‘Docent beloont ijver allochtoon met hoger cijfer’. Of hebben ze er welbewust op aangestuurd om met deze misleidende boodschap in de publiciteit te komen? Dat lijkt er wel op, want ook in het juninummer van het populariserende vakblad Didaktief luidt hun kop en aanhef zonder enig voorbehoud: ‘Gekleurd profijt. (…) Het lijkt erop dat docenten de vaak ijverige allochtone leerling overwaarderen.’ Ik vind dat een lasterlijke aantijging, die wetenschappelijke onderzoekers onwaardig is.