onderwijsethiek.nl

Als professional-in-opleiding maak je heel wat mee in het ziekenhuis. Een persoonlijk weblog is dan een goede manier om op je belevenissen te reflecteren. Maar mag je je ervaringen zomaar met iedereen delen? Nina studeerde Verpleegkunde aan de University of Louisville en ze had zich nog te weinig verdiept in de subtiliteiten van de beroepsethiek. Ze had een zware, langdurige bevalling bijgewoond en ze was er helemaal vol van. Vol van respectloze ironie ook. Ze schreef erover op haar weblog, dat voor Jan Alleman toegankelijk was. De kraamvrouw werd niet met name genoemd, maar het kleurrijke relaas was onvoldoende geanonimiseerd. En dat was niet de eerste keer dat ze over patiënten had geschreven (MySpace 2008/2009). Vanwege dit onprofessionele gedrag werd Nina op staande voet uit de opleiding verwijderd. Zij spande een proces aan en de rechter gaf haar gelijk: ze mocht haar studie hervatten. Maar haar advocaat (no cure no pay?) rook het grote geld. Hij eiste een schadevergoeding omdat haar rechten zouden zijn aangetast. Hij betoogde dat de universiteit (een staatsinstelling!) de grondwettelijke vrijheid van meningsuiting van de bloggende burger geschonden had en dat haar bovendien een behoorlijke rechtsgang onthouden was. Onlangs heeft hij de juridische strijd uiteindelijk verloren.
Hoe zou het Nina vergaan zijn als ze niet in Amerika maar in Nederland HBO-Verpleegkunde had gestudeerd? Sinds 2010 hebben universiteiten en hogescholen de bevoegdheid studenten met een Judicium Abeundi uit de opleiding te verwijderen indien iemand ‘door zijn gedragingen of uitlatingen blijk heeft gegeven van ongeschiktheid voor de (…) praktische voor­bereiding op de beroepsuitoefening’ (art. 7.42a WHW). De opstellers van dit wetsartikel hadden met name geneeskunde­studenten voor ogen die zich aan onprofessioneel gedrag jegens patiënten schuldig maken. Uitgangspunt is dat de opleiders door onderwijs, training en supervisie moeten voorkomen dat patiënten/cliënten schade wordt toegebracht (Nationale Beroepscode art.1.4), maar als een student desondanks in onprofessioneel gedrag volhardt, kan hij/zij uit de opleiding worden verwijderd. Ik vermoed dat Nina’s vergrijp als ‘first offence’ nog niet voldoende grond voor verwijdering zou opleveren. Maar door haar wangedrag vervolgens met een beroep op de vrijheid van meningsuiting te vergoelijken, verviel ze eigenlijk van kwaad tot erger: blijkbaar heeft ze nog steeds niet begrepen dat ze onprofessioneel gehandeld heeft door de professionele geheimhoudingsplicht (Nationale Beroepscode art. 2.10) te verzaken.
Bron: Chronicle H.E. (13/3/2009); MySpace 2008/2009 (1/49, 19/49, 22/49, 34/49, 38/49).
Zie ook: Nationale Beroepscode (2007); Hoe gebruik je sociale media (…) (2012).