Op de website van de Universiteit Maastricht is een pagina gewijd aan de preventie van fraude in online tentamens. Geadviseerd wordt een tentamenopzet te kiezen die zo min mogelijk gevoelig is voor fraude, bijvoorbeeld een essaytentamen met enerzijds een strakke tijdslimiet maar anderzijds de mogelijkheid om het studieboek en persoonlijke aantekeningen te raadplegen. Zo’n tentamenopzet (openboektentamen met tijdslimiet) remt enigszins af dat de student zich tijdens de tentamensessie door anderen laat souffleren.
Maar zo’n opzet is natuurlijk niet waterdicht. De ‘School of Business and Economy’ heeft een tentamen onder 100 masterstudenten afgenomen. Vervolgens wees controle met de plagiaatchecker uit dat enkele vragen door tien studenten in exact dezelfde bewoordingen zijn beantwoord (Observant 2/4/2020). Ze moeten nu aan de examencommissie uitleggen hoe dat gekomen is.
Laten we eens aannemen dat die tien studenten zich niet aan fraude hebben schuldig gemaakt. In dat geval zouden ze de identieke antwoorden misschien kunnen verklaren als ze bij de voorbereiding van het tentamen intensief hebben samengewerkt, hetgeen dan zou zijn uitgemond in hoge tekstuele overeenkomsten tussen hun persoonlijke aantekeningen. Of hebben ze de tekst van de opgegeven hoofdstukken uit het studieboek (en de tekst van de ondersteunende colleges?) in digitale vorm opgeslagen en hebben ze een slimme zoekfunctie gebruikt om daaruit hun antwoorden te destilleren? Of hebben ze misschien bij het voorbereiden en afleggen van het tentamen een andere tekst geraadpleegd, bijvoorbeeld een standaarduittreksel dat op sites zoals Stuvia.nl wordt aangeboden?
Een andere mogelijkheid is natuurlijk dat die tien studenten voorkennis hebben gehad van de desbetreffende tentamenvragen. Er kunnen bijvoorbeeld via de ‘jungle trom’ (of via Stuvia) proeftentamens uit voorgaande studiejaren circuleren, die door hen (in groepsverband?) als oefententamens gebruikt zijn. Als een paar van die oude vragen hergebruikt zijn voor het tentamen dat onlangs is afgenomen, kun je hen naar mijn rechtsgevoel niet van fraude betichten. Zie ook de conflictuerende gezichtspunten in een vorig blogbericht (Onderwijsethiek 30/3/2014).
Timo Kos analyseert de toetsingsproblemen bij afstandsonderwijs (ScienceGuide 31/3/2020). En in TUDelta (1/4/2020) een interview met Willem van Valkenburg.
UPDATE 1: MareOnline (8/4/2020) bericht over een Leidse proef met verscherpt elektronisch toezicht (proctoring) bij online tentaminering. Naar aanleiding daarvan heeft de SP Kamervragen gesteld (9/4/2020). De SP wil onder andere weten of de universiteit door de minister zal worden aangesproken nu de Onderwijs- en Examenregeling zonder instemming van de Universiteitsraad en faculteitsraden is (c.q. wordt) aangepast.
Het Nijmeegse Vox Magazine (9/4/2020) wijdt eveneens een artikel aan deze ontwikkelingen. “Mag ik even naar de WC?” “Please repeat your question in English”, antwoordt de Amerikaanse proctor. “May I go to the bathroom?” “I don’t know sir, please ask your teacher yourself.”
UPDATE 2: D66 heeft Kamervragen (22/4/2020) gesteld over de privacy-aspecten van online tentamensurveillance (proctoring).
UPDATE 3: De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft tips gepubliceerd over de privacy-aspecten van beeldbellen bij het afstandsonderwijs en van digitale surveillance (proctoring) bij online tentaminering (23/4/2020). Tevens kondigt de AP aan dat zij gaat controleren of onderwijsinstellingen de privacy voldoende serieus nemen in hun beleid op het gebied van afstandsonderwijs en online tentaminering (23/4/2020).
UPDATE 4: De minister heeft de Kamervragen van de SP beantwoord (28/4/2020).
UPDATE 5: De Wageningse universiteit verbiedt toiletbezoek tijdens proctored online tentamens (Resource 28/4/2010). Maar twee dagen later volgde een koerswijziging.
UPDATE 6: TUDelta (30/4/2020) publiceerde een kleine bloemlezing van ervaringen van studenten met online tentamens. Ook de Groningse universiteitskrant (28/4/2020, 29/4/2020) doet een duit in het zakje.
UPDATE 7: Surf heeft onlangs een bijgewerkte versie van zijn Whitepaper Online Proctoring uitgebracht.
Ongeveer twintig studenten van de Groningse opleiding Psychologie worden verdacht van fraude bij een online openboektentamen (Ukrant 22/4/2020). Het gaat om twee herkansingstentamens Statistiek. Tijdens de tentamensessie werd overleg gepleegd via WhatsAppgroepen. Toen andere groepsleden dat naderhand gewaarwerden, trokken ze aan de bel.
UPDATE 1: Een andere Groningse faculteit, Rechtsgeleerdheid, heeft besloten dat alle online tentamens die meer dan 75 deelnemers tellen, in de vorm van een openboektentamen zullen worden afgenomen (Ukrant 24/4/2020). Er worden wel enkele slimme antifraudemaatregelen genomen: de vragen worden in verschillende volgorde aangeboden, het antwoord op elke vraag wordt per omgaande ingediend, en steekproefsgewijs krijgen studenten binnen twee uur na afloop van het tentamen een verlengd tentamen in mondelinge vorm.
UPDATE 2: De Ukrant (7/5/2020) bericht hoe het is afgelopen met de Statistiekfraude bij de psychologen.
UPDATE 3: Bij het tentamen Network Systems (Universiteit Twente) was ook een verdenking van onrechtmatige samenwerking op brede schaal (Utoday 15/5/2020), net als bij de Groningse psychologen. En ook hier wordt de daders verzocht zich te melden. Als ze dat doen, moeten ze het tentamen overdoen. Maar als er niet genoeg verdachten zijn die zichzelf aangeven, dan worden de studenten tegen wie voldoende bewijs is, tuchtrechtelijk gestraft. Er zit een onprofessioneel luchtje aan de gekozen procedure.
Sorry, het is een beetje off-topic, maar wel het vermelden waard. In de Leidse faculteit Sociale Wetenschappen gaan er stemmen op de scripties tijdelijk niet door een tweede beoordelaar te laten toetsen, teneinde de werkdruk voor docenten en de wachttijden voor scriptiestudenten te verlagen (MareOnline 28/4/2020).