In het afgelopen decennium zijn er duale lerarenopleidingen van de grond gekomen. Voorheen boden basis- en middelbare scholen stage- en lio-plaatsen aan, maar nu hebben sommige scholen de licentie verworven om, als partner in een opleidingsschool, een groter deel van de beroepsopleiding ‘on the job’ te verzorgen. Voor aanstaande leraren kan de praktijkgerichtheid van werkplekleren aantrekkelijk zijn. Ook arbeidsvoorwaarden en werkzekerheid kunnen tot de pluspunten van zo’n duale opleiding behoren. En voor de opleidingsschool is het voordelig aanstaande personeelsleden zelf op te kweken en aan zich te binden. Dat geldt eens te meer als nieuw personeel moeilijk te vinden is, zoals in tekortvakken.
In de Daily Telegraph (24/5/2014) wordt gesignaleerd dat opleidingsscholen zich in hun wervingsbeleid ook op de eigen leerlingen richten. Men tracht diegenen die geschikt zijn voor een leraarscarrière, reeds tijdens hun middelbareschooltijd te identificeren en hen te bewegen, na hun studie in het hoger onderwijs, als leraar-in-opleiding naar hun oude school terugkeren. Men vist in eigen vijver dus. Maar uit het oogpunt van onderwijsethiek ligt hier belangenverstrengeling op de loer. Het risico is dat de belangeloze zorgplicht op het gebied van talentontwikkeling en loopbaanbegeleiding ondergraven wordt door rekruteringsbeleid ten dienste van de eigen stafontwikkeling.
Ook het april/meinummer van VO-Magazine (pp. 24-27) wijdt een artikel aan opleidingsscholen en aan het project Vissen in Eigen Vijver dat de afgelopen jaren met overheidssubsidie ondersteund werd. Anders dan in Engeland kunnen Nederlandse middelbarescholieren na hun eindexamen rechtstreeks naar de tweedegraads lerarenopleiding doorstromen, hetzij binnen hun eigen school dan wel binnen een van de andere scholen die zich (in samenwerking met een hbo-instelling) tot een regionale opleidingsschool verenigd hebben. Onder de noemer Opleiden in de School werkt de Hogeschool Rotterdam bijvoorbeeld met zeven regionale opleidingsscholen samen, waaronder Nieuwe Waterweg Noord (NWN) en Voorne-Putten Rozenburg (VPR).
Een dóórlopende carrièrelijn binnen dezelfde school, van leerling naar trainee en van trainee naar leraar, heeft voor- en nadelen. Als voordeel wordt genoemd dat trainees en beginnende leraren minder inwerktijd nodig hebben. Ze zijn reeds vertrouwd met de bestaande schoolcultuur. Maar een nadeel kan zijn dat ze geen gelegenheid krijgen, afstand te nemen van ingesleten patronen. Job rotation verwijdt de professionele horizon van de aanstaande leraar en voorkomt inteelt binnen het schoolteam.