onderwijsethiek.nl

Met ingang van 1991 werd de basisbeurs voor studenten deels in de vorm van een gratis OV-jaarkaart uitbetaald. Maar reeds in 1994 heeft het ministerie van OCW, bij wijze van bezuiniging, twee varianten geïntroduceerd: enerzijds een tweedaags weekendabonnement en anderzijds een vijfdaags weekabonnement. Voor het vijfdaagse abonnement geldt een zomerstop (van 16 juli 4 uur a.m. tot 16 augustus 4 uur a.m.) waarin studenten niet gratis kunnen reizen, ook al hebben ze onderwijs- of stage­verplichtingen. Sinds 2014 begint dat extra te knellen. Dat heeft te maken met de zomervakantie (summer gap) van het voort­gezet onderwijs, die in 2014 is verkort van zeven naar zes weken en die voortaan samenvalt met de zomervakantie van het basisonderwijs. In verband met de (door OCW gecoördineerde) vakantiespreiding moeten de po- en vo-scholen in de drie regio’s (Noord, Midden en Zuid) sindsdien dakpansgewijze met vakantie binnen het achtweekse tijdvak van week 28 t/m 35. Dat betekent dat de laatste regio pas hartje-zomer met vakantie gaat, op de zaterdag voorafgaande aan week 30.
Waarom levert dat voor ho- en mbo-studenten problemen op? Het personeel van de ho- en mbo-instellingen wenst dat de onderwijs- en tentamenvrije zomerperiode samenvalt met de schoolvakantie van hun minderjarige kinderen. Als hun College van Bestuur aan deze wens gehoor geeft, komen de forensende studenten in de problemen indien ze in week 30 nog onderwijs- of tentamen­verplichtingen hebben terwijl hun OV–kaart al op zomerreces is. De OV-kaart was bedoeld om hun studiekosten te drukken, maar door de zomerstop worden zij daarentegen op kosten gejaagd. Bij ongewijzigd beleid valt de eerste dag van de school­vakanties in de periode 2014-2022 in tien gevallen later dan 16 juli: regio Noord (22/7/2017, 21/7/2018), regio Midden (19/7/2014, 20/7/2019, 18/7/2020, 17/7/2021), regio Zuid (18/7/2015, 23/7/2016, 24/7/2021, 23/7/2022).
In antwoord op Kamervragen (12/7/2018a, 12/7/2018b) stelt de minister dat het financieel en praktisch onmogelijk is de gedupeerde studenten schadeloos te stellen. Evenmin ziet zij kans de contractueel vastgelegde begin- en eindtijd van de zomerstop te flexibiliseren. Maar zij vergeet dat er nog twee andere oplossingen denkbaar zijn om een einde te maken aan het onrecht dat ho- en mbo-studenten wordt aangedaan. Oplossing I: vervroeg de zesweekse schoolvakanties zodat alle drie de regio’s binnen het tijdvak van week 27 t/m 34 vallen en geen enkele regio na 16 juli met vakantie gaat. Oplossing II: verschuif de OV-zomerstop, zodat deze op de zaterdag voorafgaande aan week 30 begint en aan het eind van week 33 eindigt.