Minister Dijkgraaf (OCW) heeft aangekondigd dat hij een wetsvoorstel gaat indienen om de minimale studievoortgangseis voor het eerste verblijfsjaar van de WO- en HBO-propedeuse terug te brengen tot 50% (30 studiepunten). Sinds de invoering van het BaMa-stelsel (2002-2008) hebben de universiteiten en hogescholen hun studievoortgangseis sluipenderwijs opgehoogd van 30 naar 45 tot 60 studiepunten. Wie niet aan die eis weet te voldoen, wordt (behoudens persoonlijke omstandigheden) wegens ongeschiktheid uit de opleiding verwijderd. Met name in de universitaire opleidingen heeft het bindend studieadvies (BSA) van de ‘selectieve propedeuse’ tot grote overbelasting en stress bij studenten geleid. Dat komt doordat de universitaire beleidsvorming de volgende zeven stadia heeft doorlopen.
Lees verder … (PDF)
In een artikel van het Hoger Onderwijs Persbureau (DUB 31/5/2023) verklaren de landelijke studentenvertegenwoordigers (ISO en LSVb) dat ze vierkant achter het plan van minister Dijkgraaf staan. VVD-tweedekamerlid Hatte van der Woude kiest daarentegen de zijde van de universiteitsbesturen en keert zich dus tegen het regeerakkoord (blz.25) van Rutte-IV. Binnen de VVD-tweedekamerfractie beheert zij onder meer de portefeuille Hoger Onderwijs.
In Erasmus Magazine (EM 30/5/2023) roeptoetert Henk Schmidt, emeritus-hoogleraar Psychologie en eertijds rector magnificus, dat het plan-Dijkgraaf “dramatisch slecht” is. De Rotterdamse universiteit besloot per 1/9/2012 een draconische voortgangsnorm (N=N) in te voeren: 60 studiepunten in of binnen het eerste verblijfsjaar. Volgens hem ‘zijn er geen aanwijzingen dat de hogere norm heeft geleid tot meer stress: psychologiestudenten waren bijvoorbeeld tevredener over hun opleiding dan vóór de invoering van Nominaal is Normaal. Maar voor deze drogreden krijgt hij van de huidige rector een passende tik op de neus: ‘een deel van onze studenten kiest juist voor de Erasmus Universiteit vanwege het hoge bindend studieadvies.’ Of omgekeerd dus: vele nuldejaars studenten voor wie de invoering van N=N stress zou opleveren, hebben binnen de kortste keren een andere universiteit gekozen, hetzij direct per 1 september, dan wel per 1 februari daaropvolgend. Zie het relaas van dr. Andrea Woltman, bachelorcoördinator van de Rotterdamse opleiding Geneeskunde (EM 19/9/2018). Deze opleiding is alras van N=N afgestapt. En de Rotterdamse opleidingen Rechtsgeleerdheid, Fiscaal Recht, Sociologie en Filosofie hebben het hoofd boven water weten te houden door, naast hun strenge voltijdse opleiding, een deeltijdopleiding met soepeler studievoortgangseisen aan te bieden.
a) Bas Belleman, redacteur bij het Hoger Onderwijs Persbureau, schreef bij hoge uitzondering een redactioneel commentaar (Ad Valvas 17/5/2023). Met ingehouden verontwaardiging reageerde hij op een stukje ‘fake news’ dat gedebiteerd werd in een open brief van de lobbygroep WO-in-actie (16/5/2023). De lobbygroep stelde: Volgens de Monitor Beleidsmaatregelen [ResearchNed 2022 p.86-87] ‘ervaart de overgrote meerderheid (88%) van de [eerstejaars] studenten het BSA als neutraal of positief.’
b) De resterende 12% is terug te vinden in de Factsheet BSA op de website van de verenigde Universiteiten van Nederland (9/5/2023), onder de kop: hoe ervaren de [eerstejaars] studenten het BSA (12% negatief, 34% positief, 54% neutraal of geen invloed). Maar ook dat is ‘fake news’.
c) Want de enquêtevraag van ResearchNed luidde (mijn objectieve parafrase): heeft de studievoortgangsnorm van het BSA naar jouw mening een positieve of negatieve invloed uitgeoefend op jouw studiegedrag? De meerkeuzeantwoorden luidden: 1. overwegend negatief (BSA was belemmerend voor mijn studieinzet), 2. neutraal, 3. overwegend positief (BSA was bevorderlijk voor mijn studieinzet), 4. geen invloed.
d) De enquêtevraag luidde (tendentieus geparafraseerd): ben je door de BSA-zweep harder of minder hard gaan werken? Belleman concludeert terecht dat op basis van de antwoorden op zo’n enquêtevraag geen conclusies kunnen worden getrokken over de mate waarin eerstejaarsstudenten positief, neutraal of negatief tegenover de BSA-zweep staan.
UPDATE 1. ResearchNed (30/6/2023) heeft haar nieuwe uitgave van de Monitor Beleidsmaatregelen hoger onderwijs uitgebracht, over de periode 2022-2023. Door de opdrachtgever, minister Dijkgraaf, is het rapport naar de Tweede Kamer gestuurd, vergezeld van een korte Kamerbrief (3/7/2023). De redactie van ScienceGuide (4/7/2023) heeft blz. 85-87 van deze nieuwe rapportage belicht: wat vinden de studenten van het Bindend Studieadvies?
Op 31 mei 2023 hebben tien tweedekamerfracties, bij monde van de vaste Onderwijscommissie, aan minister Dijkgraaf vragen en opmerkingen gezonden over het BSA-plan dat hij op 9 mei naar de Kamer had gestuurd. Als het antwoord van de minister binnen is, wordt dat (samen met de vragen en opmerkingen) gepubliceerd onder de kop Verslag van een schriftelijk overleg. Een voorproefje is al te lezen in zijn antwoord (5/6/2023) op schriftelijke kamervragen van een elfde fractie (de Groep Van Haga).
ScienceGuide (1/6/2023) vat een aantal ‘vragen en opmerkingen’ van de tien tweedekamerfracties samen, waaronder die van de D66-fractie. Zij wijst op de ervaringen van de Fontys Hogescholen (uitstel van het BSA naar het eind van het tweede verblijfsjaar) en van Hogeschool Zuyd (vervanging van het BSA door normen voor de doorstroom naar het tweedejaarscurriculum).
UPDATE 1: Op 26 juni is het Verslag van een schriftelijk overleg over toekomst bindend studieadvies (dossier 31288 nr. 1060) gepubliceerd, waarin de minister antwoord geeft op de vragen en opmerkingen van de Vaste Kamercommissie OCW.
Half juni heeft het Trimbosinstituut (mentale gezondheid) een onderzoeksrapport over ‘risicofactoren en oplossingen van prestatiedruk en stress van studenten’ uitgebracht. Het onderzoek is uitgevoerd samen met RIVM (volksgezondheid) en ECIO (inclusief onderwijs), in opdracht van OCW. Eind juni komt minister Dijkgraaf met een Kamerbrief over het beleid Studentenwelzijn.
UPDATE 1: Op 4 juli verscheen de Kamerbrief over aanpak studentenwelzijn in het mbo en hoger onderwijs. Als bijlage werd het Landelijk Kader Studentenwelzijn 2023-2030 meegestuurd (opgesteld d.d. 16/6/2023 door ECIO, onder verantwoordelijkheid van ISO, LSVb, VH en UNL).