Al Furqan is een orthodox-islamitische studentenvereniging in Amsterdam. Vier bestuursleden studeren aan de Universiteit van Amsterdam, de andere twee aan de HvA en VU. Vrijdagavond jongstleden zou Al Furqan een bijeenkomst in een collegezaal aan de Oudemanhuispoort houden, welwillend ter beschikking gesteld door de UvA. Maar de oplettende journalisten van de studentenzender Campus TV gooiden roet in het eten. Ze namen contact met de UvA-instanties op en waarschuwden hen dat vrijdagavond een lezing zou worden gehouden door Okay Pala, de Nederlandse spreekbuis van de geweldloze ‘bevrijdingsbeweging’ Hizb ut-Tahrir (de islamitische tegenhanger van de World Zionist Organization). Hij zou spreken over een pan-islamitische oplossing voor het Palestijnse vraagstuk: de wederoprichting van het Kalifaat (de islamitische staatsvorm die tot 1924 in het Nabije Oosten bestond). Inmiddels had ook het sensatieblog Geen Stijl (15/1/2009) deze liaison van de UvA met de ’terreurclub’ Hizb ut-Tahrir aan de kaak gesteld.
Beducht voor reputatieschade trok het College van Bestuur de eerdere toezegging onverwijld in. Uit de berichtgeving van Campus TV (15/1/2009) blijkt dat het CvB een piepklein stokje had gevonden om de hond te slaan: de bijeenkomst stond weliswaar open voor mannen en vrouwen, maar ze moesten in verschillende zaalvakken plaatsnemen. Deze apartheid ‘is niet verenigbaar met de openbare universiteit die de UvA is’, aldus de woordvoerder van het CvB [evenmin als het onderscheid tussen dames- en herentoiletten?]. Als bijkomend argument werd het risico van ordeverstoringen aangevoerd, waardoor de veiligheid van de aanwezigen in gevaar zou kunnen komen.
In een persbericht wordt het CvB door Al Furqan indirecte discriminatie op grond van godsdienst verweten, aangezien haar zaalindeling op godsdienstige overwegingen berust. Maar waar het echt om draait is dat de UvA fundamentele vrijheden binnen de academische ‘civitas’ heeft aangetast: door het intrekken van de eerdergedane toezegging heeft zij het recht van vergadering (van de studentenvereniging) en de vrijheid van meningsuiting (van de spreker) beknot. Dat is preventieve censuur.
Waarom voelen Marokkaanse jongeren (of Nederlandse jongeren van Marokkaanse herkomst) zich verbonden met het lot van de Palestijnen? Die vraag tracht het Allochtonenweblog (16/1/2008) te beantwoorden door middel van citaten uit de Nederlandse media.
In Engeland is er de laatste tijd veel discussie over de toelaatbaarheid van seksesegregatie bij moslembijeenkomsten op de campus (Guardian 27/5/2013). Ik vond ook nog een commentaar in de Britse editie van de Huffington Post (20/5/2013).
Over seksescheiding gesproken: de Daily Mail (17/10/2013) bericht dat de Student Union van de University of Sussex aparte toiletten voor transgenders bepleit, opdat ze niet telkens hun keuze tussen het dames- en herentoilet hoeven te verantwoorden. Dan rijst voor mij de vraag op welke overwegingen het onderscheid tussen toiletten gebaseerd is. Ik denk: (a) mensen moeten een sanitaire pauze kunnen nemen zonder zich lustobject te voelen, b) mensen willen zich kunnen optutten zonder door hun lustobjecten bekeken te worden, en c) mensen willen verschoond blijven van de aanblik van interactieve seksuele handelingen. Waar het taboe op LBGT is opgeheven, moet er dus in de eerste plaats een apart toilet voor heteroseksuele vrouwen en een apart toilet voor heteroseksuele mannen worden aangeboden. Om het niet te ingewikkeld te maken, moeten de LBGT-minderheden dan genoegen nemen met een gezamenlijk, derde toilet. Maar in dat geval worden de LBGT’ers gediscrimineerd. Dus misschien kunnen we het onderscheid tussen heren- en damestoiletten beter afschaffen.
UPDATE I: Inside HigherEd (31/3/2016) publiceert een artkel over gender-neutral bathrooms.
UPDATE II: De federale overheid in de Verenigde Staten stuurt vandaag een richtlijn naar de besturen van openbare scholen dat ze de wens van transgenders moeten respecteren om het toilet te gebruiken dat bestemd is voor hun nieuwe geslachtelijke identiteit (FOK 13/5/2016).
UPDATE III: Een achtergrondartikel in de Huffington Post (13/5/2016).