Van studenten wordt verwacht dat ze voor hun studie alles opzij zetten. Maar velen hebben naast hun studie een tweede leven: als werknemer, ondernemer, vrijwilliger, amateur of hobbyist, of misschien als liefdevolle vader/moeder of als gezinslid c.q. mantelzorger. Zij moeten passen en meten om zich in hun tweede leven te voegen naar de eisen die door hun opleiding gesteld worden.
Gelukkig bieden sommige faculteiten deeltijdopleidingen (of zelfs duale opleidingen) waarin baan en studie gecombineerd kunnen worden. Ook topsporters krijgen allerlei faciliteiten om naast hun studie de eer van het vaderland te verdedigen. Verder kunnen studenten die functies vervullen binnen de bestuursorganisatie van hun instelling (of binnen sommige studentenorganisaties) op clementie rekenen. Voor de overigen geldt evenwel dat ze aan hun studie de hoogste prioriteit moeten geven en dat privé-verplichtingen daarvoor moeten wijken.
Maar mag de studieleiding zonder voorbehoud over de tijd van haar studenten beschikken? Moet er niet een soort CAO komen die hen beschermt tegen onredelijke inbreuk op hun tweede leven? Binnen de Universiteit Utrecht is vorig jaar strijd gevoerd over de tentamenroosters: mogen faculteiten ’s avonds en op zaterdag tentamens programmeren? Op het weblog ICT & Onderwijs (14/1/2010) komt ook een andere vraag aan de orde: in hoeverre moeten studenten erop kunnen vertrouwen dat onderwijs- en tentamenroosters, eenmaal vastgesteld, niet tussentijds gewijzigd worden? Een rooster kan als een soort contract tussen student en studieleiding worden beschouwd. Met tussentijdse roosterwijzigingen maakt de faculteit zich dan aan contractbreuk schuldig, waardoor de planbaarheid van het tweede leven ernstig ondergraven wordt.
In het voortgezet onderwijs is het recht op een tweede leven eveneens een punt van discussie. Scholieren ergeren zich aan lange schooldagen met veel tussenuren, die roofbouw plegen op de vrij-beschikbare tijd voor hun tweede leven. Ook betwisten ze het recht van scholen om de leerling voor straf te laten nablijven, waarmee deze gefrustreerd wordt in het nakomen van buitenschoolse verplichtingen.
Lees verder … (PDF)
Recht op een tweede leven
/
Alle reactiemogelijkheden zijn voor dit bericht momenteel gesloten.
7 reacties op “Recht op een tweede leven”
schreef:
De teneur van mijn verhaal is dat onderwijsinstellingen, in hun streven naar doelmatigheidsverhoging, geen boodschap hebben aan het recht op een tweede leven voor leerlingen en studenten, tenzij dat tweede leven hoge maatschappelijke waardering geniet. Als voorbeelden van gepriviligeerde groepen werden genoemd: topsporters en student-leden van de bestuursorganisatie van de onderwijsinstelling. Annemieke Kooper (BN DeStem 18/1/2010) signaleert dat er stemmen opgaan om ook aan student-ondernemers een voorkeursbehandeling te geven. Who next? Te denken valt aan leerlingen/studenten die beroep doen op hun passief kiesrecht (openbaar bestuur). Ook zou het in de tijdgeest passen om aanspraken op parttime zorgverlof van student-ouders te honoreren. Maar in het kader van de vergrijzing duiken dan tevens de mantelzorgers op. Voorts is er de immens grote groep van werkstudenten. In het kader van een beleid gericht op bevordering van de arbeidsmarktparticipatie en van levenslang leren, is het zeer verdedigbaar dat aan hen aangepaste faciliteiten worden gegund. Of moet je dan eerder denken aan werkstudenten die aan bijzondere voorwaarden voldoen, zoals student-assistenten, akademie-assistenten of parttime leraren?
Of moeten we ermee ophouden steeds meer uitzonderingsgroepen te definiëren? Moeten we niet overgaan tot een principiële bezinning op de maatschappelijke noodzaak van deeltijdopleidingen en andere flexibele opleidingsarrangementen?
schreef:
De Morgen (19/4/2010) bericht dat een basisschool in Zomergem de schooldag heeft bekort teneinde de leerlingen gelegenheid te geven hun buitenschoolse activiteiten beter te spreiden.
schreef:
Nog een paar illustraties uit discussiefora (waarvan sommige betrekking hebben op curriculaire en andere op incidentele, extra-curriculaire verplichtingen):
Max.be (21/4/2009): Mag een school de leerlingen verplichten om op de opendeurdag [open dag, oriëntatiedag voor buitenstaanders, open huis] naar school te komen?
Goeievraag.nl (ongeveer een jaar geleden): Mag een school de leerlingen verplichten om in de avond aanwezig te zijn?
Vivaforum (9/2/2010): Mag een school de leerlingen verplichten om mee te doen aan een carnavalsfeest dat buiten schooltijd (’s avonds) wordt georganiseerd?
Goeievraag.nl (4/1/2011): Kan school mij verplichten om op zaterdags naar school te gaan?
schreef:
De Universiteit Maastricht wil ook verplicht onderwijs tussen 18 en 22 uur verroosteren (Observant 23/6/2011). Uit de berichtgeving wordt niet duidelijk in hoeverre daarbij gewaakt wordt tegen versnippering van het dagrooster van de student (en tegen korte nachten!).
UPDATE: Observant 1/9/2011
schreef:
[…] moet hebben verstek te laten gaan. Zie ook: Goeie Vraag 11/10/2011, Kinderrechtenverdrag art.31, Recht op een tweede leven (18/1/2010), ARBO voor scholieren en studenten […]
schreef:
[…] Laten we hem Jan noemen. Hij is een schipperskind en hij gaat, evenals zijn oudere broer, in het voetspoor van zijn vader. Hij zit in het vierde leerjaar vmbo van de Maritieme Academie en volgend jaar gaat hij ongetwijfeld varen (beroepsbegeleidende leerweg van het mbo). Zijn vader is uiteraard veel van huis, maar zijn moeder blijft aan de wal. Zij woont dag-in-dag-uit op een paar straten afstand van de school. De derde- en vierdeklassers zijn echter verplicht op het schoolinternaat gehuisvest. Gelukkig kreeg hij vorig jaar dispensatie, maar dit jaar worden er geen lieverkoekjes meer gebakken. De school eist dat hij naar het internaat verhuist, want ‘wonen op een kluitje’ is volgens de school een noodzakelijke initiatie tot het varend bestaan (en zo erg is dat niet, want ze mogen elk weekend naar huis). Jan vindt dat onzin, temeer daar zijn broer niet alleen in de derde maar ook in de vierde klas dispensatie heeft gekregen. Zijn moeder steunt hem daarin: Jan heeft recht op een privéleven, dus in het ouderlijk gezin, en zodoende ziet hij zijn vader ook wat meer als die thuis is. Zij spant een kort geding tegen de school aan, maar de rechter geeft haar ongelijk: regels zijn regels. Hier staan twee redeneringen lijnrecht tegenover elkaar. Is kostschool een noodzakelijk kwaad dat alleen gerechtvaardigd kan worden als de ouders zelf niet voor hun schoolgaande kind kunnen zorgen of als externe opvoedingsdiscipline pedagogisch gewenst is? Of biedt het internaat een waardevolle ervaring voor elke jongere (of in elk geval voor elke aankomende scheepsgezel), waarvoor het vermeende recht op een eigen leven moet wijken? Bron: Leeuwarder Courant (17/10/2011), Reformatorisch Dagblad (17/10/2011); zie ook Onderwijsethiek (18/1/2010). […]
schreef:
[…] Recht op een tweede leven (III) […]