onderwijsethiek.nl

Er is een bomaanslag gepleegd, maar wie heeft het gedaan? De slachtoffers kunnen het niet navertellen en er zijn geen getuigen. Dat zijn de uitgangsgegevens van de film Torn. Daarmee moeten ze het doen: de recherche, de nabestaanden, de media en de media­consumenten (het publiek). Recensente Floortje Kist (VK 9/4/2015) karakteriseert de film als een clichématig drama. Ze waardeerde hem met twee sterren op een schaal van vijf, dus niet om over naar huis te schrijven. Ik kwam zelf tot drie sterren: aardige film, maar er is wat mis mee. Regisseur Jeremiah Birnbaum houdt zich niet aan de afspraken die voor een mooie bioscoopfilm gelden.
Maar achteraf is me een licht opgegaan. Mijn Neerlandistieke leidsman Steven ten Brinke heeft me ooit geleerd dat een werkstuk pleegt te worden beoordeeld in het licht van het genre dat volgens de recensent beoefend wordt. Birnbaum heeft niet een drama willen maken, maar een gedramatiseerde documentaire. Hij wil de kijker iets leren over de wijze waarop de samenleving op zo’n gebeurtenis reageert. Birnbaum tracht contemporaine maatschappelijke verhoudingen te verhelderen, net zoals Bertolt Brecht in zijn Lehrstücke, Multatuli in zijn parabels, Lars von Trier in zijn Dogville. Je kunt ook aan oudere modellen terugdenken, zoals het zinnespel Elckerlijc. Het werkstuk dient tot Lering en niet tot Ontspanning of Vermaak. De kijker wordt van zijn stuk gebracht om hem een boodschap in te peperen. De film eindigt niet in een dramatische ontknoping, maar in een klinisch coda waarmee je op je nummer wordt gezet. De film Torn biedt tachtig minuten Maatschappijleer.