onderwijsethiek.nl

In 2007 werd een Amerikaanse mileu-activist, student Verpleegkunde Hayden Barnes, naar huis gestuurd onder het mom dat hij een bedreiging vormde voor de universiteit en nodig naar de psychiater moest. Hij had op zijn Facebookpagina sarcastische kritiek geuit op het bouwbeleid van de universiteits­president. Daarmee had hij de reputatie van de State University beschadigd. Maar het kan nog gekker in Amerika.
John Getcher studeert Moleculaire Biologie aan het Grove City College (GCC) nabij Pittsburgh (USA). Hij is een gewaardeerd amateur­fotograaf en fotoredacteur van het lokale studentenblad. Binnenkort zou hij zijn bacheloropleiding afronden. Jaarlijks is hij 18.500 dollar collegegeld verschuldigd, inclusief kost en inwoning. In de weekends heeft hij een baan om zijn studie te bekostigen. Onlangs werd binnen de instelling bekend wat voor soort werk hij doet: onder de artiestennaam Vincent DeSalvo bedrijft hij ‘gay porno’ op het internet. Hij is nu voor een jaar geschorst. Op welke grond?
Het GCC is een orthodox-christelijke instelling die niet door de overheid bekostigd wordt. Volgens de gedragsregels van het Student Handbook is seksueel wangedrag ‘including premarital sex (hetero­sexual or homosexual)’ verboden. Hoewel men uit de context zou kunnen opmaken dat deze bepaling niet verder reikt dan gedragingen op de campus, wordt Getcher toch op grond van ‘sexual misconduct’ gestraft. Daar­naast beroept het GCC zich onder meer op de bepaling dat studenten tuchtrechtelijk kunnen worden aangepakt als zij schade toebrengen aan de ‘reputation of the College or its members’.
Kan dat ook in Nederland gebeuren? De Tweede Kamer behandelt momenteel een wetsvoorstel dat bekostigde onder­wijsinstellingen toestaat een student heen te zenden als hij (of zij) ‘door zijn gedragingen of uit­latingen blijk heeft gegeven van on­geschiktheid voor de uitoefening van een of meer beroepen waartoe de door hem gevolgde opleiding hem opleidt, dan wel voor de praktische voorbereiding op de beroepsuitoefening’ (zoals stages en coschappen). In de Memorie van Toelichting wordt als criterium voor dit ‘Iudicium Abeundi’ voorgesteld: gedragingen of uit­latingen waarop in de professionele beroepsuitoefening tuchtrechtelijke sancties staan (p.25), of die niet door de beugel kunnen in het licht van zwaarwegende belangen van de onderwijsinstelling of van andere betrokkenen (p.26). De toelichting is zo ruim geformuleerd dat studenten, net zoals John Getcher, het risico lopen ook vanwege ‘immorele’ nevenwerkzaamheden te worden heengezonden. Het is nog niet te laat: het wetsontwerp moet zodanig worden ingeperkt dat puriteinse scherp­slijpers en laffe PR-fanaten geen kans krijgen de wet oneigenlijk te gebruiken. Voorkomen moet worden dat studenten kunnen worden heengezonden op grond van het blote risico van reputatieschade voor de instelling, opleiding of beroepsgroep.
Bronnen: Chronicle of Higher Education (8/5/2009); Onderwijsethiek.nl (8/1/2009; 10/1/2009)