Een school mag een leerling weigeren als de ouders niet bereid zijn te verklaren dat ze haar grondslag zullen respecteren maar zij mag niet van hen eisen dat ze haar grond­slag onderschrijven. Dat was de strekking van de kamermotie die Jasper van Dijk (SP) vorige week indiende (Trouw 11/12/2008; Kamerverslag 11/12/2008). De motie is uiteraard verworpen, want in het regeerakkoord van Balkenende IV was afge­spro­ken dat de acceptatieplicht niet zou worden ingevoerd. Bovendien ging de motie verder dan het progressieve initiatiefvoorstel dat het parlement sinds 2005 op de plank heeft liggen (NTOR 2006-1 en 2007-1). Want in dat wetsontwerp wordt uitdrukkelijk een uitzondering gemaakt voor scholen die in hun toelatingsbeleid consequent en duurzaam eisen dat de confessionele grondslag van de school door de ouders onderschreven wordt.
Waar gaat het allemaal over? Vele scholen hechten aan hun vrijheid aspirant-leerlingen te weigeren die niet passen bij ‘ons soort mensen’ of bij de schoolcultuur die zij in stand willen houden. Dat speelt voor bijzondere scholen op confessionele grondslag, maar discriminatie op andere gronden ligt natuurlijk bij elke school op de loer. PvdA, SP, GroenLinks en D66 willen met hun wetsontwerp het recht op vrije schoolkeuze versterken, verkapte uitsluiting van leerlingen uit kansarme bevolkings­groepen bestrijden, en de etnische en sociaal-economische segregatie in het onderwijs tegengaan.