onderwijsethiek.nl

Op het discussieforum Fok (17/3/2015) wordt de vraag aan de orde gesteld of studenten de studiepunten kunnen meenemen die ze in de propedeuse van hun bacheloropleiding hebben behaald, als ze omzwaaien naar dezelfde bacheloropleiding aan een andere universiteit of hogeschool. Het gaat om de volgende wetsbepaling. De examencommissie kan vrijstelling verlenen voor het afleggen van één of meer tentamens op grond van eerder met goed gevolg afgelegde tentamens of examens in het hoger onderwijs (…), met inachtneming van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) waarin wordt bepaald op welke gronden zij dat mag doen (artt. 7.12b lid 1d en 7.13 lid 2r WHW). Eén van de discussianten merkt bij wijze van voorbeeld op dat de Rechten­faculteit van de Vrije Universiteit in elk geval geen vrijstellingen voor propedeusetentamens verleent als de aanvrager niet kan aantonen dat hij in zijn oude studie (al dan niet voorwaardelijk) tot het tweede studiejaar is toegelaten (OER art. 4.7 lid 4).
Dit is een schrijnend voorbeeld van doorgeschoten rendementsdenken van Nederlandse hogeronderwijsinstellingen. Jan en Piet hebben beiden met goed gevolg het propedeutische tentamen Rechtsgeschiedenis bij de Universiteit Utrecht afgelegd en willen hun studie aan de Vrije Universiteit voortzetten. Jan krijgt bij de VU een vrijstelling, maar Piet niet. Piet is namelijk met een Bindend Studieadvies (BSA) uit de Utrechtse propedeuse verwijderd omdat hij in zijn eerste verblijfsjaar minder dan 45 van de 60 propedeutische studiepunten behaald heeft. Klaas krijgt evenmin een vrijstelling: hij studeerde aan de Erasmus­universiteit waar hij weliswaar 45 studiepunten heeft behaald, maar niet de 60 punten die aldaar als BSA-eis gelden.
Het zal wel een ouderwets idee zijn, maar volgens mij heeft de VU-examencommissie uitsluitend tot taak te beoordelen of Jan, Piet en Klaas de stof van Rechtsgeschiedenis zodanig onder de knie heeft dat hem een vrijstelling kan worden verleend: zonder aanzien des persoons en zonder met twee maten te meten. Als Jan een vrijstelling verdient, mag deze aan Piet niet onthouden worden. De Onderwijs- en Examenregeling van de VU is naar mijn gevoel onrechtvaardig en in maatschappelijk opzicht onverdedigbaar.