onderwijsethiek.nl

Wie is verantwoordelijk voor het afnemen van tentamens in het hoger onderwijs? Volgens de wetgever is de examinator de kapitein op het schip (WHW artt. 7.3-7.12c). Opleidingen bestaan uit onderwijseenheden. Aan elke eenheid is een tentamen verbonden. Een tentamen is een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de examinandus, inclusief de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek. Het tentamen wordt afgenomen door een examinator die daartoe is aangewezen door de examencommissie. De examinator neemt de Regels & Richtlijnen van de examen­commissie in acht. De eindverantwoordelijkheid voor het afnemen van het tentamen berust dus bij de examinator. Hij is de kapitein die leiding geeft aan het onderzoek om te bepalen wie de doelen van zijn onderwijseenheid bereikt hebben. Van hem wordt verwacht dat hij zijn taak ‘responsibly, competently and ethically’ vervult, zodat zijn examinandi kunnen laten zien wat ze waard zijn.
Op de website van Ad Valvas (5/6/2013), het veertiendaagse magazine van de Vrije Universiteit (VUA), klaagt een docent Bewegingswetenschappen dat hij zich niet langer kapitein op zijn schip voelt. Hij was als examinator verantwoordelijk voor een eerste­jaarstentamen (160 studenten). Het tentamen werd afgenomen in de Tentamenhal (600 zitplaatsen), waar aan de lopende band van halfnegen ’s ochtends tot kwart over negen ’s avonds tentamens worden afgenomen. Ze duren maximaal twee uur en drie kwartier, gevolgd door een haastig changement van een half uur. Dankzij een strakke regie kunnen er zelfs verschillende tentamens tegelijkertijd worden afgenomen, elk in een eigen sectie van de grote hal. Parallelle tentamens beginnen alle op hetzelfde tijdstip. In afwijking van de Regels & Richtlijnen van de examencommissie Bewegings­wetenschappen worden laatkomers geweigerd en is toiletbezoek pas in het laatste halfuur van de tentamensessie toegestaan, want hier geldt uitsluitend het CvB-Reglement Gedeelde Tentamenhallen. De regie berust bij het ambtelijke surveillance­personeel van de Tentamen­hal, onder leiding van de ambtelijke surveillancecoördinator.
In het AdValvas-artikel wordt geïllustreerd dat de examinator in de gebureaucratiseerde VU-praktijk geen kapitein meer is op zijn eigen schip. In de Tentamenhal zijn diens academische taken en bevoegheden overgenomen door de ambtelijke surveillanceschout en zijn rakkers. Aan de hand van incidenten wordt geschetst hoe de eisen van aca­demische zorgvuldigheid en menselijke zorgzaamheid verzaakt worden.
Bron: Ad Valvas (5/6/2013), Regelingen Faculteit der Bewegingswetenschapen VUA