onderwijsethiek.nl

De examencommissie van een hbo- of w.o.-opleiding is wettelijk bevoegd studenten op grond van eerder in het hoger onderwijs behaalde tentamens of examens vrijstelling te verlenen van het afleggen van een tentamen. Dat wordt nader geregeld in de onderwijs- en examenregeling van de opleiding. Uit een recente rapportage (Chronicle H.E. 20/8/2014) blijkt dat opleidingen in het Amerikaanse hoger onderwijs sterke onderlinge verschillen vertonen in hun beleid inzake de transfer van studiepunten: hun vrijstel­lings­criteria lopen sterk uiteen. Is een elders behaald zesje voldoende om een vrijstelling te verkrijgen of is een hoger cijfer vereist? Gaat het om het behaalde niveau of ook om de vraag of de tentameneisen precies gedekt zijn? Gaat het om een bij- of keuzevak of mag ook vrijstelling gegeven worden voor een hoofdvak (onderdeel van de major)?Moet recente beheersing van de geëiste competenties worden aangetoond, of hoeft de student slechts te bewijzen ooit een vergelijkbaar tentamen te hebben behaald? En wordt er een limiet gesteld aan het aantal studiepunten dat kan worden meegenomen naar een nieuwe opleiding?
In de Amerikaanse verhoudingen wordt hiermee de beleidskwestie aangesneden of de vierjarige bacheloropleidingen niet te terughoudend zijn met het verlenen van vrijstellingen aan studenten die uit tweejarige junior colleges (community colleges) afkomstig zijn. Dergelijke verticale mobiliteit komt ook in Nederland voor. Men denke aan vrijstellingen bij de doorstroming van mbo naar hbo, van de tweejarige Associate Degree naar de vierjarige hbo-opleiding, van een studietraject in het vierjarige hbo naar de driejarige bacheloropleiding in het w.o., en van het vierjarige hbo naar een master­opleiding (of een premaster­traject) in het w.o. Maar in Nederland gaat het tevens om horizontale mobiliteit binnen het hoger onderwijs: het vrijstellingen­beleid voor omzwaaiers van de ene naar de andere bacheloropleiding. Ook de erkenning van eerder behaalde studiepunten bij hervatting van een afgebroken bacheloropleiding verdient beleidsaandacht.
Lees verder … (PDF)